Ja, u leest het goed – in 2025 zijn robotachtige zombie-spinnen geen sciencefiction meer. Een Amerikaans onderzoeksteam heeft namelijk kunstmatige spin-cyborgs ontwikkeld, en dat met échte dode spinnen. Maar wat is de bedoeling achter zo’n onorthodox experiment?
Sciencefiction wordt werkelijkheid – nekrobotica bestaat echt
Ooit leek het alsof alleen in games als DOOM of films uit Hollywood bizarre fusies tussen vlees en techniek konden bestaan. Maar met de opkomst van nekrobotica is die grens aan het vervagen. In deze cutting edge discipline – deels biologie, deels robotica – worden gewerkt met de lichamen van dode dieren (vooral geleedpotigen als spinnen). Klinkt duister, maar het opent wel degelijk deuren naar toepassingen waar normale machines het laten afweten.
Hoe werkt een zombie-robotspin?
Het verhaal begon in 2022 aan Rice University in Houston, Texas. Onderzoekers ontdekten dat spinnen hun poten bewegen via een hydraulisch systeem: ze pompen vloeistof in hun ledematen om ze uit te klappen. Na de dood valt dit drukverschil weg en trekken de poten samen. Maar – hier komt het interessante – met een simpele injectienaald in de borstkas en gecontroleerde luchtdruk, lukte het wetenschappers om de poten weer te laten bewegen, alsof het dier opnieuw tot leven kwam.
- Spin wordt mechanische grijparm
- Geen zware batterij of motor nodig
- Zeer lichtgewicht én volledig biologisch afbreekbaar
Wat kunt u met nekrobotica?
Het idee klinkt misschien als iets dat zó uit Stranger Things komt – maar er zijn verrassend praktische doelen:
- Micromanipulatie: het voorzichtig verplaatsen van breekbare objecten, zoals oude munten of museumstukken van het Mauritshuis
- Chirurgie: op termijn mogelijk inzetbaar bij microchirurgie om precisiewerk te verrichten waar machines te lomp zijn
- Toegang tot nauwe ruimtes: denk aan leidingen, knusse spleten in elektrische voertuigen, of inspecties van historische gebouwen in Amsterdam
- Minder elektronisch afval: doordat er zo min mogelijk kunststoffen en metalen worden gebruikt
Ethische dilemma’s: waar trekken we de grens?
Het gemak waarmee dode dieren worden hergebruikt roept vragen op. Natuurlijk, spinnen voelen geen pijn meer na hun dood. Maar is het moreel verantwoord om een dierlijk lichaam – zelfs een minuscuul – zo’n technologisch tweede leven te geven?
Critici in de Nederlandse wetenschap wijzen op risico’s: wat als we straks reguliere ‘diervelden’ gaan aanleggen voor de productie van robotonderdelen? Of als we onze gevoeligheid verliezen voor het individueel leven van dieren? Er klinkt steeds luider een roep om striktere ethische kaders. Zoals een docent bio-ethiek aan de Universiteit Leiden me laatst vertelde: “Technisch kan er veel – maar of het ook moet, dat is de hamvraag.”
Wat leert nekrobotica ons over de toekomst?
De grote vraag: wat zijn we bereid op te offeren voor vooruitgang? Vandaag zijn het slechts spinnen, die onder begeleiding van de mens de grenzen van leven en dood verkennen. Morgen? Met een gruwelijk scenario – zoals bomhonden in de oorlog destijds – tekent zich een complex ethisch speelveld af.
Eén ding is helder: de werkelijkheid haalt de sciencefiction in. Dat uitgerekend op campus Rotterdam nu colleges worden gegeven over nekrobotica had ik vijf jaar geleden niet kunnen bedenken – en toch is het realiteit. Soms is waarheid vreemder dan fictie.
Praktische tips: wilt u meer weten of zelf bijdragen?
- Check de CWI Amsterdam voor lezingen over robotica en ethiek
- Volg het Rathenau Instituut voor het laatste nieuws rondom techno-ethiek
- Ga in gesprek met kinderen: wat vinden zij van deze mix van natuur en techniek?
Tot slot – deel gerust dit artikel als u denkt dat anderen ook even willen slikken en verder lezen. Dit is toch stof voor tijdens de lunch bij de Albert Heijn, nietwaar? (Excuses trouwens als u net aan uw broodje gezond was begonnen)
