Importheffingen door Trump moesten de dollar een boost geven, maar precies het omgekeerde gebeurde. Nu de euro sterker wordt ten opzichte van de Amerikaanse dollar, komen Europese exporteurs onder druk te staan. Wat betekent dat voor uw portemonnee en onze economie?
Inhoudsopgave
- Dollar verliest sterk in 2025
- Sterke euro en pijnlijke heffingen voor exporteurs
- Wie voelt het meest: farmacie en auto-industrie
- Blijft de dollar de basisvaluta?
Dollar verliest sterk in 2025
valutakenners zitten er soms ook naast: de dollar beleeft in 2025 het slechtste begin van het jaar sinds 1973. Sinds januari is de Amerikaanse munt al zo’n 13% gezakt tegenover de euro, en ruim 8% ten opzichte van de Japanse yen – en het einde lijkt niet in zicht. Oorzaken? Niet alleen economische tegenwind, maar ook de politieke stormen door een nieuw presidentschap van Donald Trump.
Eigenlijk was de dollar al jarenlang wat overschat — door de groei in de VS, terwijl Europa en Japan jaren achterbleven. Maar zodra Trump in januari opnieuw ingezworen werd en twee maanden later met agressieve importheffingen kwam, sloeg de paniek toe. Niet alleen zijn traditionele handelspartners – Canada, China – gingen in de verdediging, ook investeerders raakten skeptisch over Amerikaanse assets.
Tel daarbij op: de snel groeiende Amerikaanse staatsschuld (inmiddels 124% van het bbp!), een oplopend begrotingstekort en de afwaardering van de Amerikaanse kredietstatus door Moody’s. Zo ontstaat een klassiek cocktail: beleggers zoeken hun heil in euro, yen, Zwitserse frank – en ja, goud, dat in april een record bereikte.
Sterke euro en pijnlijke heffingen voor exporteurs
Europese fabrikanten moeten zich nu razendsnel aanpassen aan een sterke euro. Tegelijkertijd hangt het zwaard van Damocles boven het hoofd: gaan strengere Amerikaanse importheffingen er echt komen?
Economisch expert Gian Maria Milesi-Ferretti (Brookings, Washington) noemt dit ‘zeer pijnlijk’ voor Europese exporteurs. “De prijzen van Europese producten in dollars stijgen in de VS — waardoor ze marktaandeel verliezen”, zo stelt hij duidelijk in DW. Hoe zwaar de klap uitpakt, hangt af van de nieuwe importheffingen én de winstmarges van bedrijven.
9 juli nadert snel — op die datum gaan mogelijk de door Trump aangekondigde 50% heffingen op Europese goederen in. Nu betaalt de meeste EU-export naar de VS nog 10% invoerrecht. Ter vergelijking: Amerikaanse heffingen op staal, aluminium of auto’s kunnen al 25% bedragen.
Torstain Bek, directeur van de Florence School of Banking & Finance, wijst op nóg een probleem: veel Duitse machines worden gebruikt om andere goederen te maken in de VS. Worden die duurder, dan stijgt dus ook de prijs van Amerikaanse eindproducten — inflatie ligt op de loer. En intussen wordt de dollar er niet sterker op.
Wie voelt het het meest? Farmacie en auto-industrie
Vorig jaar exporteerde de EU voor zo’n 532 miljard euro aan goederen naar de VS – 5,5% meer dan in 2023, blijkt uit Eurostat. Grootste exportproduct? Geneesmiddelen — meer dan een vijfde van ons Europese farmaproduct verdwijnt over de Atlantische Oceaan. Daarna volgen auto’s, machines en vliegtuigen.
Volgens het consultancybedrijf AlixPartners verschepen EU-landen jaarlijks ca. 750.000 auto’s naar Amerika. Da’s 14% van alle in Europa gebouwde auto’s. Kijk je naar de waarde, is het zelfs bijna een kwart. Voor lokale merken als Volkswagen, Mercedes-Benz, maar trouwens ook BMW, wordt het een flinke uitdaging: dure euro, zwakke dollar én verhoging van importtarieven.
Airbus? Zij sturen ongeveer 12% van alle toestellen naar de VS, volgens het luchtvaartanalysebedrijf Cirium. De populaire Airbus A320neo (prijskaartje ca. 110 miljoen dollar, oftewel 93,6 miljoen euro), zou door wisselkoersbewegingen zomaar 10 miljoen duurder kunnen worden. zo verliezen we concurrentiekracht tegenover Amerikaanse spelers als Boeing.
Blijft de dollar de basisvaluta?
Trumps forse belastinghervorming kan volgens schattingen van het Congressional Budget Office het begrotingstekort in tien jaar tijd met 3,1 tot 3,8 biljoen dollar vergroten. De bittere politieke ruzie over het schuldenplafond, dat sinds januari keihard op 36 biljoen dollar staat, doet het vertrouwen in de dollar weinig goed.
Logisch dus dat andere valuta — euro, yen — aan kracht winnen. Toch: meer dan de helft van alle wereldhandel gebeurt nog steeds in dollars, en 90% van alle valutahandel draait om de greenback.
Wel worden alternatieven aantrekkelijker. China en de andere BRICS-landen zoeken actief naar manieren om transacties buiten de dollar om te doen. Beck, hoogleraar Financial Stability aan de Universiteit van Florence, is stellig: de dollar blijft zwak, ook na Trump 2.0. Alleen – de Chinese yuan als nieuwe wereldmunt? Dat ziet hij niet zomaar gebeuren: “Niemand vertrouwt deze munt zoals de dollar. Het duurt vermoedelijk nog tientallen jaren voordat we echt een alternatief hebben.”
Beck denkt dat de komende decennia vooral fragmentatie brengen: de dollar houdt wereldwijd invloed, maar regionaal claimen de euro en Zwitserse frank steeds meer taken als ‘veilig vluchtoord’ voor kapitaal. voor nu blijft het dus vooral opletten – economie is nooit saai, zelfs niet als je gewoon je boodschappen doet bij de Albert Heijn.
