Het probleem dat Tesla’s topman vorig jaar aankondigde, is werkelijkheid geworden. Grote verstoringen duiken nu op in onder meer Italië, Koeweit – en ja, zelfs in Friesland.
Inhoudsopgave
In 2024 kwam Elon Musk met een waarschuwing die door velen werd afgedaan als bangmakerij – tot het deze zomer letterlijk uitkwam. Hij voorspelde dat onze stroomnetten totaal niet klaar zijn voor de vraag van de toekomst. Nu, zomer 2025, blijkt die overbelasting akelig accuraat: uitval en stroompieken volgen elkaar in rap tempo op.
Het zijn ongekende temperaturen sinds juni die het stroomverbruik tot recordhoogte jagen. Tel daar de razendsnelle groei van AI en elektrificatie bij op en de kwetsbaarheid van het huidige systeem wordt pijnlijk duidelijk. Overbelaste netten leiden tot uitval, stijgende prijzen — en bij energieleveranciers begint het koud zweet uit te breken.
Tijdens Bosch Connected World 2024 zei Musk het zo: “Ik heb technologie zelden zó snel zien opschuiven.” AI-toepassingen die in een half jaar tijd de vraag naar rekenkracht ver-tienvoudigen. Dat sprinttempo past niet bij de stroperigheid van bestaande elektriciteitsnetwerken. Amazon, Google, Meta en Microsoft zoeken daarom al naar alternatieven: eigen kernreactoren, om datacentra te blijven voeden zonder elke dag een blackout.
Verouderde netwerken in een digitale eeuw
Neem Italië: in het eerste kwartaal van 2025 steeg het aantal aanvragen voor nieuwe datacenteraansluitingen van 30 naar 42 gigawatt. Bijna veertig procent erbij — je hoeft geen rekenwonder te zijn om te snappen dat traditionele netten zoiets niet kunnen bolwerken, zeker als die energie ook nog eens lokaal opgewekt en verbruikt moet worden.
Het probleem zit ‘m niet alleen in de opwekking. Volgens het Internationaal Energieagentschap gaat van elke euro die in stroomproductie wordt geïnvesteerd, nog niet eens 40 cent naar het slimmer of robuuster maken van onze netten. Dat knelt: wie elektriciteit wil verduurzamen, moet vooral investeren in de distributie — precies daar is de infrastructuur nu de zwakke plek.
Zon genoeg, maar zonder batterijen en slimme netwerken blijf je zitten
Op 1 juli viel in Florence de stroom uit — duizenden mensen zaten plots in het donker. De boosdoener was een mix van massa’s airco’s én oververhitte kabels onder de grond. Soortgelijke verhalen horen we uit Koeweit, Bangladesh en Spanje, waar transformatorstations structureel op hun tandvlees lopen.
Opvallend is dat Europa deze zomer de meeste zonnestroom ooit opwekt, maar de prijzen tóch stijgen. Wat blijkt? Zonder genoeg slimme netten en grootschalige batterijen kun je niet flexibel leveren. De energiemarkt blijft hinken: productie en distributie groeien niet gelijk op, waardoor (zelfs met Hollandse zonnepanelen van bijvoorbeeld Sungevity of nieuwe Vattenfall-abonnementen) de eindgebruiker alsnog fors betaalt.
Wat kun je zelf doen, behalve hopen op betere beleidskeuzes? Check jouw eigen woning op netaansluiting. Overweeg (zelfs in 2025) een huisbatterij — de prijzen dalen eindelijk. En blijf vooral kritisch richting energieleveranciers: stel vragen over hun inzet voor decentrale netten, zeker in jouw regio.
