Goede manieren leren we meestal al als kind: “dank je” en “alsjeblieft” zijn niet voor niets klassiekers in de Nederlandse opvoeding. Toch valt het op dat sommige mensen deze basale regels maar lastig vinden. De beroemde psycholoog Howard Gardner — wie kent ‘m niet van de theorie van meervoudige intelligentie — wees ooit op het belang van interpersoonlijke intelligentie: het vermogen om anderen aan te voelen en effectief te communiceren. Volgens Gardner draait dit niet alleen om etiketten, maar vooral om het opbouwen van oprechte, sterke relaties. Maar let op: bepaalde uitspraken verraden juist een gebrek aan deze vaardigheid.
Inhoud
Uitspraken die duiden op een gebrek aan opleiding
Psychologen zijn het erover eens: mensen met een bredere opleiding vermijden uitdrukkingen die als bot, kleinerend of onverschillig kunnen overkomen. Maar in de praktijk hoor je toch vaak het volgende rijtje — zeker op een gemiddeld plein in Rotterdam of aan het koffieapparaat bij de lokale Albert Heijn — en ze verraden vaak een lage sociale intelligentie:
1. “Zo is het nou eenmaal”
Wie zich verschuilt achter deze uitspraak, kiest meestal voor gemakzucht. Het klinkt als een soort zelfbescherming: je voelt weinig empathie en hebt geen zin om mee te denken. Misschien omdat je haast hebt — of omdat je het simpelweg niet interesseert.
2. “Dat is mijn probleem niet”
Deze houding is volgens psychologen hét recept voor een conflict. Wie dit zegt, schuift verantwoordelijkheid van zich af. Het klinkt individualistisch, soms ronduit lomp, en het bevestigt dat samenwerken je niets kan schelen.
3. “Ik heb altijd gelijk”
Lastig, want met zo iemand valt lastig te praten. Open voor kritiek? Nauwelijks. Er is altijd behoefte aan gelijk krijgen — het maakt open, volwassen discussie bijna onmogelijk. Met andere woorden: tafelgesprekken op verjaardagen in Den Haag lopen hier vaak spaak.
4. “Het boeit me niet”
Deze uitdrukking laat zien dat je geen waarde hecht aan de gevoelens van anderen. Misschien geloof je dat je eerlijk bent — in de praktijk stoot je mensen van je af. Relaties lijden hieronder, vriendschappen worden oppervlakkig — echt zonde.
5. “Zo ben ik nu eenmaal”
‘Als je het niet leuk vindt, jammer dan!’ — dat hoor je er vaak achteraan. Deze uitspraak toont weerstand tegen verandering. En tja, wie niet durft na te denken over de impact van z’n gedrag op anderen, blijft meestal stilstaan in persoonlijke groei.
6. “Dat is onzin”
Andermans gevoelens of ideeën meteen afdoen als ‘onzin’ — niet echt constructief. Je bewijst vooral dat je geen interesse hebt in een diepgaand gesprek. Voor de luisteraar? Die voelt zich niet gehoord — en hapt dan meestal af.
7. “Ik heb geen tijd voor zoiets”
“Ik moet nog naar de Jumbo — geen tijd voor dit gezeur.” Het klinkt als een beleefd smoesje, maar eigenlijk bagatelliseer je hier andermans zorgen. Je laat ermee weten: jouw issues zijn geen prioriteit — klaar.
Het effect van woorden op onze relaties
Goede manieren maken het dagelijks leven niet alleen soepeler, ze helpen écht om sterke sociale banden in stand te houden. Vermijd je bovenstaande zinnen, dan doe je niet alleen jezelf, maar ook de mensen om je heen een groot plezier. Je toont respect en medeleven, en dat wordt gewaardeerd — van Groningen tot Amsterdam.
Woorden doen ertoe. Ze beïnvloeden hoe mensen jou zien en kleur geven aan vriendschappen, werkrelaties en zelfs kleine ontmoetingen in de trein. Even opletten dus — misschien vandaag nog een complimentje uitdelen (of een sorry als je weer eens te bot was)?
