De aanklacht door Oceana tegen Spaanse vissersboten
De milieubeschermingsorganisatie Oceana heeft op donderdag 50 Spaanse vissersschepen aangeklaagd bij de Algemene Directie van de Koopvaardij. De organisatie stelt dat deze schepen opzettelijk hun automatische identificatiesystemen (AIS) hebben uitgeschakeld. Daarnaast roept Oceana de Spaanse autoriteiten op om de surveillance te versterken en deze praktijk te bestraffen. Volgens de organisatie bemoeilijkt het uitschakelen van AIS de transparantie binnen de visserssector.
Wat is het AIS-systeem en waarom is het belangrijk?
Het AIS is een openbaar systeem dat automatisch de identiteit van een scheepvaart, de snelheid en de geografische positie uitzendt. Het primaire doel is het verbeteren van de scheepvaartveiligheid door botsingen te voorkomen en de positie van schepen herleidbaar te maken voor hulpdiensten, zodat deze snel kunnen reageren bij calamiteiten. Daarnaast draagt het bij aan transparantie in visserijbeheer en het behoud van mariene hulpbronnen.
Naleving binnen Spanje en Europese regelgeving
In Spanje moeten schepen langer dan 15 meter te allen tijde hun AIS aanhouden, behalve onder uitzonderlijke omstandigheden die veiligheid in gevaar brengen. Verder moeten kapiteins sinds vorig jaar vooraf melding maken van het uitschakelen van het systeem bij de bevoegde autoriteiten. Op EU-niveau is het uitschakelen van AIS eveneens verboden, tenzij het om veiligheidsredenen gebeurt. Desondanks blijven deze voorschriften volgens Oceana vaak onopgevolgd en worden overtredingen zelden bestraft.
Analyse en bevindingen
Oceana baseert haar klacht op analyses van gegevens verkregen via Global Fishing Watch. Hieruit blijkt dat 464 Spaanse vissersschepen tussen januari en december 2024 herhaaldelijk hun geolocatiesystemen hebben uitgeschakeld. In totaal kwamen deze schepen samen 132.420 uren zonder signaal, waarbij sommige schepen meer dan 2.000 uren (bijna 83 dagen) achtereenvolgend geen positie uitzonden.
Gebieden met de meeste disconnecties
De meeste disconnecties vinden plaats in het noordoostelijke deel van de Atlantische Oceaan, vooral rond Spanje, Portugal en Frankrijk. Daarnaast worden incidenten geregistreerd nabij de westkust van Afrika en in het centrale deel van de Atlantische Oceaan. In wateren rond het Iberisch Schiereiland waren enkele gebieden opvallend getroffen, wat een risico vormt voor scheepvaartveiligheid en transparantie, en het detecteren van illegale activiteiten bemoeilijkt.
Gevolgen en internationale context
Volgens Oceana vinden deze disconnecties plaats niet alleen in internationale wateren, maar ook in Europees water. Dit betreft gebieden met intensieve visserijactiviteiten en ecologische waarde. De organisatie stelt dat de patronen wijzen op systematisch gebruik van het uitschakelen van AIS in verschillende regio’s. Oceana dringt aan op een grondige aanpak door de Spaanse regering, inclusief het onderzoeken van niet-geautoriseerde disconnecties en het toewijzen van voldoende middelen aan de bevoegde instanties.
Advies en oproepen tot actie
Daarnaast pleit Oceana ervoor om niet uitsluitend te vertrouwen op individuele meldingen voor het sanctioneren van deze overtredingen. Er moet meer coördinatie komen tussen maritieme en visserijautoriteiten zodat gegevens over disconnecties in real-time gedeeld kunnen worden. Oceana roept op tot het openen van onderzoeken en het opleggen van sancties waar nodig.
De rol van de geolocatiesystemen voor de veiligheid
Ignacio Fresco, politiek adviseur van Oceana in Europa, benadrukt dat het voortdurend actief houden van het AIS essentieel is voor de veiligheid van vissers, voor de kennis van de wateren door staatshoofden en voor het mogelijk maken van onafhankelijke controle door de samenleving op de scheepvaartpraktijken. Hij stelt dat voor Spaanse schepen het uitschakelen van AIS een ernstige overtreding is die de transparantie ondermijnt.
Conclusie
Volgens Oceana zouden Spaanse autoriteiten streng moeten optreden tegen het uitschakelen van AIS door schepen met Spaanse vlag. De organisatie signaleert dat deze praktijk wijdverspreid is en zelden wordt bestraft, wat de veiligheid en integriteit van de sector in gevaar brengt.
