Positieve waardering voor transparantie
De vakbonden van de Nationale Politie en diverse professionele verenigingen van de Guardia Civil hebben de beslissing van de Baskische regering om informatie over de nationaliteit van arrestanten door de politieorganisatie Ertzaintza te publiceren, overwegend positief beoordeeld, zij het met enkele nuances. Zij beschouwen dit als een moedige stap richting meer transparantie, een initiatief dat volgens hen door andere politie-instanties zou moeten worden overgenomen. Tegelijkertijd waarschuwen ze voor het gevaar van eenvoudige interpretaties die xenofobe en confrontatiebevorderende discours kunnen versterken.
De rol van nationaliteit in criminaliteitsanalyses
Volgens de Vereniging van Geünificeerde Guardia Civil-agenten (AUGC) kan het vaststellen van de nationaliteit nuttige statistische gegevens opleveren of bijdragen aan criminologisch onderzoek, maar het mag niet centraal komen te staan in de communicatie. De kern van criminaliteit ligt volgens hen in de delicten zelf, hun zwaarte en de gevolgen voor de openbare veiligheid. Zij benadrukken dat de focus op de herkomst van een verdachte slechts leidt tot simplistische interpretaties die geen concrete oplossingen bieden.
Hoewel wetenschappelijk onderbouwd, terughoudendheid vanuit beleidskringen
De minister van Binnenlandse Zaken, Fernando Grande-Marlaska, uitte kritischheid tegenover de maatregel. Hij gaf aan dat, op basis van wetenschappelijke inzichten en adviezen, de nationaliteit, identiteitskaart of paspoort niet noodzakelijk of accuraat zou zijn voor het voorkomen van criminaliteit. Marlaska benadrukt dat de criminaliteit niet in grote mate afhangt van herkomst, maar eerder van factoren zoals kwetsbaarheid. Hij onderstreept bovendien dat het belangrijk is de menselijke waardigheid te respecteren en stereotypen op basis van afkomst te voorkomen.
Focus op structurele problemen in handhaving en veiligheid
De AUGC deelt de mening dat de aandacht niet uitsluitend op de herkomst van verdachten moet liggen. De organisatie wijst op structurele problemen binnen de veiligheidsdiensten, zoals tekorten aan middelen, toenemende agressie tegen politieagenten, de noodzaak om het risicovolle beroep te erkennen en het belang van versterking van personeel en middelen. Volgens hen leidt het simpelweg vermelden van nationaliteit zonder verdere context – zoals recidivepercentages of delicttypologie – tot een vertekend beeld dat misbruikt kan worden voor confrontatiebevorderend discours. Informatie dient volledig en objectief te zijn, zonder selectieve interpretaties.
Het publiek debat stimuleren door transparantie
De vakbond Jupol, vertegenwoordiger van de Nationale Politie, waardeert de beslissing van de Ertzaintza om voor het eerst een statistisch rapport te publiceren over de geografische herkomst van daders van misdrijven in Baskenland. Volgens Jupol markeert dit een stap vooruit in transparantie en verantwoordingsplicht, mits het zorgvuldig en met respect voor fundamentele rechten gebeurt. De organisatie ziet dit als een moedige stap die bijdraagt aan een meer op feiten gebaseerd en volwassen publiek debat over criminaliteit.
Aanzetten tot brede toepassing en verantwoord gebruik
Volgens Jupol kan het delen van objectieve data over criminaliteitsverschijnselen een voorbeeld zijn van institutionele maturiteit. Zij moedigen aan dat deze aanpak wordt uitgebreid naar andere politie-instanties in Spanje. Daarbij pleiten zij voor principes van zorgvuldigheid, proportionaliteit en respect, zodat statistieken niet worden misbruikt voor xenofobe of confrontatie-gevoelens aanwakkervende doeleinden.
