Zelfs in 2025, het jaar van het stroom-overschot, merken Nederlandse huishoudens amper verschil op hun energierekening. Waarom dalen de tarieven niet, terwijl zonnepanelen en windmolens als paddenstoelen uit de grond schieten?
Inhoudsopgave
De onverwachte keerzijde van Nederland als energiegrootmacht
Nederland breekt records – de stroomproductie in 2025 ligt historisch hoog dankzij een gunstige mix van zonne-energie (Texel is inmiddels koploper), wind (denk aan de Zeewolde-parken) en import. Toch voelt de consument daar weinig van. Waar zijn die besparingen die ons werden beloofd?
Vorig jaar werd meer dan 90 terawattuur geëxporteerd, vooral richting Duitsland en België. onze interne vraag bleef relatief vlak. De logica zegt: veel aanbod, lagere prijzen. Maar daar stokt het verhaal.
Wat blijft over van besparingen na de energiecrisis van 2022?
Na de turbulente tijden van 2022 hebben we in Nederland stevig ingezet op energiebesparing. Slimme thermostaten, spouwmuurisolatie, en de warmtepomp zijn haast standaard geworden in Utrechtse rijtjeshuizen en Amsterdamse appartementen. Dit doorkruist samen met het overaanbod de markt zodanig, dat groothandelsprijzen soms zelfs negatief zijn – stroomproducenten moesten betalen om het overschot kwijt te raken. In 2024 liepen de verliezen op tot ruim 80 miljoen euro.
En u? Merkt u er wat van op uw rekening uit Rotterdam of Groningen? Waarschijnlijk nauwelijks. Want de uiteindelijke consument betaalt nog steeds te veel. Belastingen, netwerkkosten en ingewikkelde toeslagen zorgen ervoor dat het tarief nauwelijks meeschommelt met de markt. In rapporten van ACM ziet men steeds vaker klachten binnenkomen – niemand voelt de zogenoemde “energiehap” zakken.
Tarieven herzien: wie profiteert echt van de energietransitie?
Het besef groeit: als het systeem niet hervormt, profiteren uiteindelijk vooral energiereuzen en de schatkist. De ACM stelt daarom aanpassingen voor, zoals flexibele tarieven in de middag – bij piek van zon en wind – waar u als consument het goedkoopste stroom kunt opvangen.
Wat betekent dit concreet? Denk bijvoorbeeld aan lagere tarieven van 13:00 tot 17:00 uur; dat zou u kunnen motiveren om wasmachine of auto dan aan te zetten. Maar er is meer nodig dan beleid: het energienetwerk zal slimmer en dynamischer moeten worden, plus heldere communicatie tussen u, leveranciers en toezichthouders.
Tot slot – het huidige “energieparadox”: er is stroom in overvloed, maar de voordelen komen u nauwelijks tegemoet. De hamvraag blijft dus: hoe garanderen we dat de energietoekomst niet alleen duurzaam, maar ook eerlijk en betaalbaar wordt voor elke Nederlander?
