Een vondst van ruim 2000 jaar oud die archeologen sprakeloos liet.
Heeft u zich wel eens afgevraagd wat de Romeinen ons écht hebben nagelaten? Natuurlijk, wijn, democratie, wegen, aquaducten, kleding – en laten we de schoenen vooral niet vergeten. Maar soms duiken er relikwieën op die zelfs ervaren onderzoekers in het Noord-Engelse graafschap Northumberland even hun wenkbrauwen doen optrekken.
De Romeinse cultuur, die ruim twee millennia terug haar sporen naliet, blijft Europa anno 2025 op onverwachte momenten verrassen. De nieuwste ontdekking? Een Romeinse soldatenlaars van een formaat dat zelfs bij huidige basketbalsterren niet zou misstaan.
Basketbalkoning in de oudheid?
Tijdens een recente opgraving door het team van de Vindolanda Trust — u kent ze misschien van eerdere BBC-documentaires — werd niet alleen keramiek en gebruikelijk kleine vondsten blootgelegd. In deze laag van de Noord-Engelse ruïnes wachtte een ware verrassing: drie compleet bewaarde, lederen schoenen. Eén ervan, bijna 32 centimeter lang, zette iedereen aan het rekenen: wie had er in hemelsnaam zulke voeten?
Projectleider Rachel Frame schreef in haar veldrapport: “Deze laars veroorzaakte direct opwinding bij vrijwilligers en medewerkers.” Niemand verwachtte dat een menselijke voet uit de Romeinse tijd zulke afmetingen kon hebben — ook niet na jarenlange ervaring op deze locatie.
De eerste schoen uit het trio bleek opvallend gaaf: alle zoollagen zaten nog aan elkaar, inclusief een intacte hiel en nagenoeg complete buitenzool met spijkers. “We kunnen nu met verbluffende precisie zien hoe Romeinse schoenen werden gebouwd,” licht Frame toe. “Meerdere lagen leer, gestikt en genageld — de loopzool was extra versterkt voor ruige tochten over het Engelse platteland.”
De tweede laars bleek aan de voorkant afgesneden, waardoor het originele formaat lastig te bepalen is — zulk pragmatisch hergebruik was toen al heel normaal. Maar de grootste sensatie zat tussen de modder. Helemaal onderin de gracht — een plek die ooit bedoeld was om soldaten te misleiden en in een hinderlaag te lokken — lag de enorme laars, bijna 32 centimeter van hiel tot teen. Dat is vergelijkbaar met de maat van NBA-legende LeBron James: maat 49-50 in Europa! Voor wie denkt dat de Romeinen allemaal klein waren — think again.
Waarom zijn zulke vondsten belangrijk?
- Praktisch inzicht: Ze laten zien hoe geavanceerd schoenmakers duizend jaar geleden al waren — een soort Foot Locker avant la lettre, maar dan zonder het plastic en de QR-codes.
- Maatschappelijk beeld: Van burger tot soldaat — blijkbaar liepen er destijds ook zeer forse mannen rond, iets wat zelden zo tastbaar wordt aangetoond.
- Conservering: Door het natte, zuurstofarme moeras rond Hadrian’s Wall zijn lederen voorwerpen uitzonderlijk goed bewaard. Dat helpt historici niet alleen data, maar ook technieken te reconstrueren.
Wat vertelt dit over de Romeinen (en ons)?
Dergelijke ontdekkingen brengen het verleden ineens akelig dichtbij. Dat iemand zo lang geleden op maat gemaakte schoenen droeg — misschien een legionair met een imposante postuur, mogelijk zelfs een bijzondere rang — zegt veel over de diversiteit in het oude Romeinse leger. en ergens is het geruststellend: het menselijk lichaam is door de eeuwen heen verrassend weinig veranderd.
Wilt u ook zoiets meemaken?
Een uitstapje naar Vindolanda is binnen handbereik. De site is vanuit Amsterdam rechtstreeks bereikbaar via Newcastle (in 2025 zijn de Eurostar-tickets stukken simpeler te boeken dan vroeger). En ja, in de musea van Groningen en Leiden zijn inmiddels soortgelijke vondsten te zien. Dus trek de stoute schoenen aan — u weet nooit wat voor verrassingen er onder het Nederlandse maaiveld wachten.
Dit soort archeologisch nieuws laat niet alleen zien dat het verleden springlevend is, maar ook dat grootse ontdekkingen soms gewoon in een grachtenrand verscholen liggen. Doorgeven aan een vriend? Zeker weten — zulke verhalen raken nooit uit de mode.
