Iedereen kent wel iemand die altijd te laat is — misschien bent u het zelf wel eens. Volgens gedragswetenschapper Oliver Burkman hangt chronisch te laat komen samen met bepaalde psychologische kenmerken waar we zelden bij stilstaan.
Waarom kijken mensen weg tijdens een gesprek?
in een samenleving waar tijd een steeds kostbaarder goed wordt, valt het op: te laat komen is niet zomaar een slordigheidje, het is een sociaal fenomeen dat onderhuidse spanningen oproept. Van Amsterdam tot Groningen wordt stiptheid gezien als een vorm van respect: u toont waardering voor andermans tijd, niet alleen voor die van uzelf. Volgens de Dikke Van Dale betekent punctualiteit: “op het afgesproken tijdstip aanwezig zijn.” Simpel, lijkt het — maar wie daar langdurig moeite mee heeft, verraadt vaak een complex psychologisch spel.
Psycholoog Burkman stelde onlangs in een interview met de BBC: “Mensen die structureel niet op tijd zijn, hebben vaak egocentrische neigingen.” Zulke personen nemen graag het heft in handen en genieten van de aandacht die hun late aankomst oproept. het is opvallend: juist het verlangen om gezien te worden, wijst soms op onzekerheid onder de oppervlakte. Gedragsdeskundigen zijn het erover eens — er bestaat een duidelijke relatie tussen persoonlijkheidskenmerken en de gewoonte om keer op keer te laat te komen.
Is te laat komen soms juist goed voor je?
Uit Harvard-onderzoek blijkt iets bijzonders: mensen zonder strak tijdsbesef zijn soms productiever én gelukkiger op het werk. De verklaring? Zij voelen minder stress rond harde deadlines en gaan relaxter door het leven. U kent vast wel het type collega dat rustig een laatste Douwe Egberts meeneemt en tóch zijn targets haalt. Bepaalde persoonlijkheden — vaak creatief, soms verstrooid — blijken vatbaarder voor te laat komen, vooral als ze ‘tijd’ nu eenmaal anders beleven.
Opmerkelijk genoeg wijst onderzoek uit dat deze groep meestal creatiever en flexibeler is, met mogelijk zelfs een hogere levensverwachting als gevolg van hun relaxte levenshouding. Maar, zo waarschuwen experts, blijvend te laat komen beschadigt toch uw imago en zorgt voor wrijving in vriendenkring of op kantoor.
Kun je veranderen? Praktische stappen als je te laat komt
Heeft u het idee dat u regelmatig andermans agenda verstoort — of merkt u irritatie op van collega’s bij NS-stations of in de Zoom-call? Volgens Burkman draait verandering niet alleen om uzelf, maar ook om empathie: leren rekening te houden met de agenda — of ergernissen — van een ander.
- Bespreek het probleem openlijk, liefst met een onafhankelijke coach, als het u niet alleen lukt.
- Gebruik tools zoals de Nederlandse app Tijdwinst of simpele reminders — een ouderwetse sticky note doet soms wonderen.
- Plan uw reis met marge, zeker in steden als Den Haag waar OV-verstoringen geen uitzondering zijn.
- Oefen actief met ‘tijd bewustzijn’: hoe lang duurde die wandeling echt? Zet eens een timer wanneer u zich klaarmaakt voor een afspraak — vaak onderschatten we onze eigen snelheid.
Verandering is mogelijk, al vereist het inzet én de moed om kritisch naar uzelf te kijken. uw omgeving zal het waarderen — en meedoen is eenvoudiger dan u denkt. Wie weet, wordt “altijd op tijd” straks uw nieuwe handelsmerk. Mocht u deze tips bewaren op uw telefoon, dan bent u in ieder geval alvast één stap dichter bij punctualiteit.
