Voor veel Nederlanders begint de dag pas na de eerste slok koffie. Dat bakkie pleur hoort al generaties lang bij het ochtendritueel — sommige mensen zweren erbij dat ze zonder die cafeïne gewoon niet opstarten (of dat ze anders écht hun trein missen op Amsterdam Centraal).
Inhoudsopgave
Wat uw motivatie voor koffie ook is — smaak of energie — het drankje is inmiddels niet meer weg te denken uit het dagelijkse leven in Nederland. Grappig genoeg blijkt uit nieuw onderzoek dat té veel koffie, zeker als u boven de 60 bent, niet meer alleen positieve effecten heeft. Meer dan drie koppen per dag hangt volgens Nederlandse en Amerikaanse onderzoekers samen met een merkbare daling van cognitieve functies — vooral bij senioren die al wat vergeetachtiger zijn.
De studie, gepubliceerd in 2025, keek specifiek naar het effect van verschillende hoeveelheden koffie op het zogeheten ‘fluid intelligence’ — een term voor abstract denken, logica en het herkennen van verbanden.
1. Logische uitleg
Fluid intelligence, of vloeiende intelligentie, draait om hoe snel en flexibel u nieuwe problemen oplost zonder dat u de oplossing kent. Denk aan uzelf in de Jumbo voor een schap waar alles opeens anders staat — kunt u dan improviseren? Dat soort mentale gymnastiek blijkt gevoelig te zijn voor kleine veranderingen in uw leefstijl, zoals koffiegemak.
2. Effecten van te veel koffie
’We zeggen het vaak: alles met mate. Koffie is absoluut onderdeel van onze cultuur, maar overdrijven is niet verstandig’, zegt Kelsey R. Sewell van het Advent Health Research Institute. En eerlijk — we weten dat een vijfde bakkie bij de Appie zo gehaald is, toch? Maar de wetenschap toont aan: vier kopjes of meer per dag versnellen het achteruitgaan van uw brein als u ouder wordt.
3. Praktische richtlijnen
Wetenschappers verdeelden koffiedrinkers in drie categorieën: veel (vier+ kopjes), matig (drie kopjes) en geen koffie. Wat bleek? Ouderen (boven de 60) die matig of géén koffie dronken bleven langer scherp dan hun leeftijdsgenoten die elke dag veel koffie dronken. zelf moest ik denken aan mijn tante uit Haarlem — die presteert nog top, juist doordat ze de limiet aanhoudt.
4. Wat u moet onthouden
Het mooiste uit het onderzoek: tot drie kopjes per dag werkt zelfs beschermend voor uw geheugen. Dus als u boven de 60 bent, of u nu beginnende vergeetachtigheid ervaart of niet — overweeg deze limiet voor een groter kans om scherp te blijven. Trouwens — in veel Haagse koffiezaken krijgt u standaard kleinere kopjes, puur om deze reden.
