Dit apparaat zorgt ongemerkt voor een stortvloed aan microplastics
We denken er amper bij na: plastic bord in de vaatwasser — deurtje dicht, programma aan, klaar. Maar wist u dat deze alledaagse gewoonte volgens nieuwe inzichten een behoorlijk risico kan inhouden voor uw gezondheid én het milieu? Recent onderzoek door de Universiteit van Queensland (Australië) brengt een duidelijke boodschap: onze vertrouwde vaatwasser blijkt ongemerkt een grote bron van microplasticvervuiling te zijn.
Inhoudsopgave
Microplastics: een probleem waar je niet zomaar omheen kunt. Die hele kleine plasticdeeltjes, kleiner dan vijf millimeter, ontstaan door slijtage van plastic producten. Vaak door hitte of wrijving – precies wat er in een vaatwasser gebeurt. Zo klein, dat de meeste waterzuiveringen ze niet uit het afvalwater krijgen. Inmiddels zijn microplastics niet alleen in zee en op straat gevonden, maar zelfs in de menselijke placenta, longweefsel en bloed.
Het onderzoek, onlangs gepubliceerd in ACS ES&T Water, keek specifiek naar wat er gebeurt als u plastic vaat in de vaatwasser stopt. De uitkomst: per wasbeurt kunnen tot wel 920.000 (!) plasticdeeltjes loskomen — micro- én nanoplastics — en verdwijnen rechtstreeks via het riool in de natuur.
De onderzoekers noemen dit “ogenschijnlijk een onschuldige handeling,” maar wijzen op de forse, optelsom van gevolgen. Reken maar mee: per huishouden komt dat op jaarbasis neer op zo’n 33 miljoen deeltjes. Gek genoeg schat ik dat er in een Randstad-flat al honderden liters vaat per dag door zo’n machine gaan — u ziet het niet, maar de impact is enorm.
Het risico van microplastics
Hoewel vaatwassers lang niet de enige oorzaak van microplastics zijn, is hun bijdrage nu duidelijker in beeld. Die mix van heet water, agressief wasmiddel én veel wrijving maakt dat plastics sneller achteruitgaan. Helemaal als het om plastic gaat dat eigenlijk niet tegen zoveel hitte of drogende lucht kan — dat is gewoon vragen om problemen. Al die minuscule deeltjes verdwijnen daarna uit uw keuken rechtstreeks in het riool en komen terecht in rivieren, het IJsselmeer of zelfs ons drinkwater.
Milieu-experts maken zich zorgen over de lange termijn effecten van deze deeltjes op onze gezondheid. Microplastics zijn niet alleen zelf potentieel giftig, ze kunnen ook fungeren als drager van zware metalen of ziektekiemen. Ik ben geen arts, maar het idee dat deze stoffen zich ophopen en uiteindelijk hun weg vinden naar ons bord… best een zorgwekkende gedachte.
De invloed op ons lijf? Daar leren we nog steeds bij. Wel zijn er inmiddels aanwijzingen dat microplastics kunnen bijdragen aan ontstekingen, hormonale disbalans of zelfs problemen met ons immuunsysteem. Dat zijn serieuze risico’s, zeker als je nagaat hoeveel plastic we per jaar ongemerkt binnenkrijgen.
Wat kunt u eraan doen? U hoeft echt niet meteen de vaatwasser de deur uit te zetten. Kies liever voor hittebestendige materialen: glas of roestvrijstaal zijn perfecte alternatieven. Houd plastic bakjes van lokale ketens als HEMA of Xenos liever buiten de vaatwasser — zeker als daar geen geschikt label op staat. En wees kritisch op wegwerpplastic of goedkope bakjes zonder keurmerk.
- Was vaat van plastic op de hand, vooral bij twijfels over hittebestendigheid
- Kies vaker voor glazen of metalen borden, bekers en broodtrommels
- Controleer of uw plastic bakje geschikt is voor de vaatwasser (let op het bekende symbooltje)
- Beperk het gebruik van wegwerpplastic waar mogelijk — ook verpakking en afhaalmaaltijden
Dat het schijnbaar simpele rondje in uw vaatwasser zoveel impact kan hebben, had ik zelf niet verwacht. toch is het goed dat we in Nederland — waar het afvalwater doorgaans keurig gezuiverd wordt — ook dit soort details onder de loep nemen. Zo blijven we niet achter en beschermen we niet alleen onze rivieren, maar ook uzelf.
