In 2025 drinken we onze ice latte op het terras niet meer door een felgekleurd plastic rietje van HEMA, maar meestal door karton of zelfs bamboe. Heel duurzaam toch? Maar recente Belgische onderzoeksresultaten zetten de veiligheid van deze zogenaamd groene alternatieven op scherp. En eerlijk gezegd—dat verraste zelfs mij, na jaren duurzaamheid bij de koffieautomaat te prediken.
Waarom zijn papieren rietjes populair geworden?
Sinds 2021 geldt in de Europese Unie een verbod op plastic rietjes, bordjes en wattenstaafjes. In Nederland paste iedereen zich soepel aan. Vooral koffietentjes in Utrecht en strandpaviljoens op Scheveningen stapten massaal over op kartonnen én bamboe varianten. Zelfs de bonusboxen bij Albert Heijn zitten vol kartonnen bekers en rietjes. We lijken haast vergeten waarom dat plastic ooit zo handig was.
Het grote onderzoek: wat zit er werkelijk in onze rietjes?
Wetenschappers van de Universiteit van Antwerpen onderzochten 39 merken rietjes die in België gewoon bij de supermarkt liggen—gemaakt van papier, bamboe, plastic, glas en roestvrijstaal. De resultaten waren nogal schokkend: 69% van alle onderzochte rietjes bevatte minstens één van de achttien onderzochte PFAS-chemicaliën.
- PFAS staat voor per- en polyfluoralkylstoffen
- In 90% van de papieren én in 80% van de bamboe rietjes zaten deze stoffen
- PFAS zijn bekend als “forever chemicals”—ze breken niet of nauwelijks af in het milieu
even tussendoor: in roestvrijstalen rietjes, die bij Blokker of Dille & Kamille te kopen zijn, werd géén spoor van PFAS gevonden.
Wat zijn PFAS en waarom zijn ze gevaarlijk?
PFAS worden al jarenlang gebruikt om producten bestand te maken tegen water, warmte en vuil. Denk aan regenjassen, bakpannen, pizzadozen—en blijkbaar dus ook rietjes. Het probleem: deze chemische stoffen stapelen zich langzaam op in het lichaam en kunnen bij langdurige blootstelling leiden tot leverproblemen, hormonale verstoringen, een verzwakt immuunsysteem en zelfs bepaalde vormen van kanker. En dat wil niemand in hun groene smoothie.
Onder de aangetroffen stoffen was PFOA—internationaal verboden sinds 2020—nog steeds aanwezig in sommige papieren rietjes, net als kortketenfluoriden (zoals TFA en TFMS) die door hun hoge oplosbaarheid makkelijk in je drankje terechtkomen.
Zijn papieren rietjes in Nederland wel veilig?
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft dit soort grootschalige testen in 2025 nog niet gepubliceerd. Maar gezien hoe vergelijkbare producten via Action, Jumbo of zelfs Bol.com uit heel Europa komen, lijkt waakzaamheid verstandig. De kans dat vergelijkbare rietjes hier in gebruik zijn is behoorlijk groot.
Wees gerust: het incidenteel gebruiken van zo’n rietje levert waarschijnlijk geen direct gevaar op. Maar PFAS stapelen zich op. En niemand weet precies of fabrikanten de chemicaliën bewust toevoegen of dat het komt door milieuvervuiling ergens in de productieketen.
Is er wél een veilig alternatief?
Rietjes van roestvrijstaal bieden—volgens de Belgische onderzoekers—het veiligste én meest herbruikbare alternatief. Ze zijn alom verkrijgbaar, duurzaam, en makkelijk schoon te maken. Toch zie je ze zelden in je Aperol Spritz op het Leidseplein. Even wennen dus.
Amerika gaat weer terug naar plastic: wat zegt dat?
In februari dit jaar besloot de nieuwe Amerikaanse president, Donald Trump, om via een decreet terug te keren naar plastic rietjes. “Binnenkort geen dom gedoe meer met papieren rietjes,” schreef hij op Truth Social. Toch? Nou ja—de impact is beperkt, want Californië en New York houden vast aan hun eigen plastic-verboden. In Nederland is een terugkeer naar plastic haast onvoorstelbaar — maar het debat over wat nu écht duurzaam én veilig is, laait weer op.
Wat kun u zelf doen?
- Kies waar mogelijk voor roestvrijstaal (makkelijk schoon te maken, oneindig herbruikbaar)
- Beperk gebruik van papieren én bamboe rietjes, zeker bij kinderen
- Vraag bij horeca gerust naar het materiaal van de rietjes—zeker in hippe koffiezaken zoals Lot61
- Volg nieuws rond PFAS-regulering en geef feedback aan producenten via sociale media
Kleine moeite, groot effect. Het beste rietje? Misschien gewoon vaker zonder drinken—net als vroeger, toen alles nog uit een glas kwam. Oeps, ‘drinken’ had misschien een ‘t’ moeten hebben—gebeurt.
Wist u dit?
Een ‘wow’-feit: in Vlaanderen zijn PFAS-concentraties in regenwater recent zó hoog dat zelfs tuinieren in de nabijheid van fabrieken tijdelijk afgeraden wordt. De discussie over gif in alledaagse producten is dus actueler dan ooit, ook voor Nederland.
De groene rietjesrevolutie is goed bedoeld, maar misschien is het tijd om nóg eens kritisch te kijken. De gezondheid, uw drankje én het milieu verdienen het.
