De afgelopen jaren zien we steeds vaker dat natuurorganisaties — van Natuurmonumenten tot Stichting Het Zuid-Hollands Landschap — waardevolle gronden kopen om ze te beschermen tegen mijnbouw, kap en verstoring. Nu treedt niemand minder dan Leonardo DiCaprio in hun voetsporen: zijn stichting Re:wild heeft het Chileense eiland Guafo gekocht. Maar waarom is deze aankoop zoveel meer dan een Hollywood-headline? En wat kunnen wij hiervan leren?
Met circa 200 km² wordt Guafo vaak de “kleine Galápagos” genoemd — en niet zonder reden. Het eiland is een toevluchtsoord voor Magelhaenpinguïns, otters, zeeleeuwen en walvissen, én het telt de grootste broedkolonie van stormvogels ter wereld.
De exacte koopprijs is niet bekendgemaakt, maar ingewijden schatten die rond de 30 miljoen dollar. Opvallend: vijf jaar geleden stond Guafo nog te koop voor 20 miljoen dollar op internationale makelaarswebsites.
Beschermd tegen exploitatie
“Het onvervangbare eiland Guafo in Chili is nu beschermd tegen kolenwinning, houtkap en andere schadelijke industrieën,” schreef DiCaprio op Instagram — inmiddels is zijn boodschap trending onder de hashtag #IslaGuafoSave. Niet alleen wil hij exploitatie blokkeren, hij heeft ook bevestigd dat het doel is het eiland over te dragen aan de Chileense overheid, zodat het tot nationaal park kan worden uitgeroepen. Zo blijft deze hotspot van biodiversiteit behouden voor toekomstige generaties.
Naast Re:wild waren ook prominente partijen als de Jeff en Marike Rothschild Foundation, Vissa Foundation, Art into Acres, Cultiva én WWF Chili betrokken bij de aankoop.
Kolen
Guafo herbergt niet alleen bijzondere diersoorten — onder de oppervlakte ligt volgens experts ook een enorme kolenvoorraad. In 2008 kocht South World de rechten voor 40% van het eiland, nadat er hoogwaardige kolenlagen waren ontdekt: naar schatting goed voor meer dan 200 miljoen ton. Genoeg voor tien kolencentrales, twintig jaar lang…
Oorspronkelijk zou de mijnbouw in 2011 starten — maar dat plan sneuvelde na hevig protest van onderzoekers, inheemse bewoners en organisaties, waaronder WWF Chili en Re:wild.
Ongerept ecosysteem
Volgens DiCaprio is het veiligstellen van het eiland dé manier om nieuwe bedreigingen te voorkomen: niet alleen door mijnbouw, maar ook mogelijke illegale houtkap.
Carl Campbell, die de Latijns-Amerikaanse projecten bij Re:wild leidt, vertelt: “De bossen op Guafo zijn nooit gekapt en er hebben nooit buitenlandse grazers gelopen. Daardoor zijn de ecosystemen — van kust tot binnenland — nog uitzonderlijk intact.”
Lastige taak
“We werden pas na de aankoop bij het proces betrokken,” zegt Ricardo Bosshard, directeur van WWF Chili. Hij benadrukt hoe ingewikkeld deze missie is — maar ziet ook een unieke kans om langdurig bij te dragen aan het beschermen van deze regio. “Voor ons is samenwerking met lokale partners, in het bijzonder inheemse gemeenschappen, cruciaal. We willen hun initiatieven versterken en zorgen voor echt overleg over de toekomstige bescherming van het eiland.”
Oerbossen
“Vissa Foundation is trots dat we helpen Guafo te beschermen,” vertelt bestuursvoorzitter Molly MacYusik. “Het eiland is nog bedekt met ongerepte bossen en unieke dierenpopulaties die belangrijk zijn voor heel Zuid-Chili.” Zij hoopt net als vele anderen dat het gebied snel officieel nationaal park wordt, omdat “dat de enorme biodiversiteit en de culturele waarden op de lange termijn veilig zal stellen.”
Guillermo Scalan van Cultiva onderstreept: “Dit is een kans voor Chili. We zijn Re:wild dankbaar voor de eerste stap, en kijken ernaar uit om mee te bouwen aan de volgende fases van dit project.”
Kritiek
Toch is niet iedereen in Chili enthousiast. Binnen verschillende inheemse gemeenschappen — met name de Williche van Quillén en Yaldad — klinkt kritiek. Ze geven aan dat ze niet zijn geraadpleegd over de aankoop, ondanks hun historische band met het eiland.
De Williche zeggen: “Wij hadden betrokken moeten worden.” Ze vragen erkenning voor hun verzoek om van Guafo een beschermd kustgebied voor inheemse volken te maken (ECMPO), inclusief ruimte voor spirituele, culturele en economische tradities.
In de aanpak van Re:wild vallen hiaten op — overleg met lokale gemeenschappen is niet altijd vanzelfsprekend. Dit onderstreept hoe complex natuurbescherming anno 2025 eigenlijk is: goede intenties botsen wel eens met eeuwenoude rechten.
