Het court en de getuigenverklaringen
De rechtbank die de familie Pujol onderzoekt bij het Audiencia Nacional in Madrid, heeft recentelijk “zeer voorwaardelijk” ingestemd met het horen van vijf politieagenten. Onder hen bevindt zich ook de gepensioneerde commissaris José Manuel Villarejo, die verband houdt met de zogenaamde ‘Operatie Catalonië’. Dit werd woensdag tijdens de vierde zittingsdag van het proces door de voorzitter van de rechtbank, José Ricardo de Prada, bekendgemaakt.
De Prada gaf aan dat de vijf getuigen in dezelfde zitting zouden worden gehoord, om te voorkomen dat een ‘proces binnen het proces’ ontstaat. Hij stelde voor dat de verdediging de verklaringen van Villarejo kan presenteren als documenten, dat wil zeggen, volledig of in bepaalde onderdelen, via getuigenverklaringen.
De context van de ‘Operatie Catalonië’
De zaak van de ‘Operatie Catalonië’ wordt door een rechtbank in Andorra onderzocht, waar men de druk door de Spaanse regering in 2014 op de banksector van het principaal onderzoekt. Het doel zou zijn geweest om bankgegevens van de private bank Banca Privada d’Andorra te verkrijgen. Deze gegevens werden mogelijk gebruikt door de familie Pujol om geld te verbergen, aldus het aanklagend dossier van het Openbaar Ministerie.
De rechter beschouwde het openen van verdere onderzoeken in verband met de operatie als “excessief” en een mogelijk spionageplan om separtistenleiders te destabiliseren. Verder stelde hij dat dergelijke procedures naar verwachting niet effectief zullen zijn en geen nieuwe informatie zullen opleveren.
Verweer en beschuldigingen
De verdediging van Josep Pujol, een van de zeven kinderen van voormalig premier Jordi Pujol, heeft de nietigheid van de zaak geëist vanwege de manier waarop bancaire gegevens van de familie destijds in de media waren gelekt. Volgens hen bevatte het rapport van Villarejo over de zaak Pujol expliciet koppelingen tussen de veiligheidsdiensten en de openbaarmaking van bankgegevens, onder meer in de krant ‘El Mundo’ op 7 juli 2014.
De rechter begon op 24 november met de zittingen tegen Jordi Pujol en zijn familie, op beschuldiging van het vormen van een criminele organisatie die jarenlang werd verrijkt door corruptie, met behulp van hun politieke invloed. Tijdens de procedure worden onder meer bonden van anticonstitutionele activiteiten, witwassen, vervalsing en belastingontduiking onderzocht.
Continuering en andere juridische aspecten
De voorzitter kondigde aan dat de rechtszaak op 12 januari 2026 zal worden voortgezet. Daarnaast bestaat er discussie over de voortgang van het onderzoek. De officier van justitie, Fernando Bermejo, wees de beschuldigingen af dat er sprake zou zijn van politieke motieven of van onregelmatigheden in het onderzoek naar de vermeende verrijking van de familie Pujol. Volgens hem is er geen sprake van een zuiver politiek proces, en zijn er bewijzen voor de strafbare feiten aanwezig, zoals rapporten van de Economische en Fiscale Criminaliteits Eenheid (UDEF), gegevens van de Belastingdienst en verklaringen van de familieleden zelf over het bezit van buitenlandse bankrekeningen.
Strafverwachtingen en financiële eisen
De aanklager eist in totaal 29 jaar cel voor Jordi Pujol en nestelt daarbij boetes op die oplopen tot meer dan 6,5 miljoen euro. Voor zijn zeven kinderen worden celstraffen geëist variërend van acht tot negenentwintig jaar. Jordi Pujol Ferrusola, de oudste zoon, wordt de hoogste straf van 29 jaar en een boete van meer dan zes miljoen vijfhonderdduizend euro opgelegd. Zijn moeder Mercè Gironès wordt beschuldigd van het bezit van hetzelfde vermogen en wordt geconfronteerd met een straf van 17 jaar en een boete van meer dan 600.000 euro.
Buiten de boetes wil het Openbaar Ministerie dat de familie het vermoedelijk verdiende geld terugbetaalt, dat volgens schattingen meer dan 45 miljoen euro bedraagt. Voor de overige verdachten, die vooral zakenmensen zijn, worden gevangenisstraffen van twee tot drie jaar geëist wegens het vervalsen van documenten en witwaspraktijken. Ook worden boetes opgelegd die variëren van 200.000 tot 8 miljoen euro.
