Een eenvoudige visser deed onlangs een ontdekking in het Iznikmeer (Turkije) die niet alleen archeologen uit hun stoel kreeg — maar ook liefhebbers van oude geschiedenis en mythes in Nederland nieuwe stof tot nadenken geeft. Het omstreden voorwerp: een vermoedelijk Romeinse drietand, mogelijk ooit gebruikt in rituelen gewijd aan de Griekse zeegod Poseidon.
Inhoudsopgave
De vondst gebeurde op een gewone ochtend langs het Iznikmeer — niet ver van het bekende Bursa — toen visser Osman Erim samen met vrienden visnetten wierp. Niemand van hen had verwacht de landelijke krantenkoppen te halen, maar daar lag het dan: een zware metalen drietand, opvallend goed geconserveerd ondanks eeuwen onder water.
Het voorwerp werd doorgegeven aan het lokale museum in Iznik, waar archeologen aan de slag gingen om de ware leeftijd en functie te achterhalen. het enthousiasme in de regio was meteen voelbaar — het is zeldzaam om zulke vondsten in deze staat terug te zien en het liet niemand onverschillig.
Drietand gevonden: hoe het gebeurde en wat lokale experts zeggen
Osman Erim geeft toe dat hij meteen inzag dat het geen gewone harpoen of visgerei was. “We dachten eerst aan iets voor tuinieren, maar zo’n vorm — dat kom je echt niet elke dag tegen. Je organiseert er geen BBQ mee,” grapte hij tegen lokale verslaggevers.
Volgens de specialisten van het Iznik Museum heeft het voorwerp de typische vorm van een drietand uit de late Romeinse periode: stevig smidswerk, gedetailleerd uitgeslepen tanden en sporen van koperlegering. Maar vooral: de iconische drie punten — hét symbool van Poseidon. ”In de Griekse mythologie is de drietand niet zomaar een wapen; het is een herkenningsteken voor de godheid die stormen beheerst, schepen doet zinken, en hele kusten veranderde,” zegt archeoloog Hakan Demirer.
Uit eerste analyses blijkt dat het voorwerp vermoedelijk gebruikt werd in religieuze ceremonies. Men denkt aan plengoffers of zelfs aan openbare rituelen waarin vissers bescherming vroegen voor hun tochten. Toch blijft er ruimte voor twijfel.
Historische vondst: wat maakt deze drietand uit het Iznikmeer zo bijzonder?
Op het eerste oog: een oud stuk metaal, misschien een tuingereedschap uit grootmoeders schuur. Tot je kijkt naar de vakmanschap, het gewicht — en de context. De drietand heeft diepe religieuze en symbolische waarde. In het oude Griekenland en Rome was controle over het water van levensbelang voor handel, landbouw én oorlog — geen landje-pik in de polders, maar echt kwesties van leven en dood.
- Deze drietand is nagenoeg intact aangetroffen, wat uitzonderlijk is gezien de omstandigheden op 20 meter diepte.
- De vindplaats nabij Bursa staat bekend om zijn historische lagen, rijk aan Grieks en Romeins erfgoed. Minder bekend is dat ook Nederlanders (archeologen én reizigers) al jaren het gebied bezoeken vanwege de unieke mix van culturen.
- Het Iznikmeer zelf speelde een opvallende rol in religieuze ruil en rituelen in de hele regio Klein-Azië.
Voor kenners van mythes krijgt het verhaal een nieuw hoofdstuk: gooi je een offer in het water, hoop je meestal op vis. Hier leverde het een reliek uit een andere tijd op — en een flinke portie puzzelwerk voor onderzoekers.
Oorlogswapen of ritueel object?
Het lokale Iznik Museum houdt voorlopig alle opties open. In de Romeinse tijd werden drietanden inderdaad gebruikt als wapen, maar ook als religieus attribuut — net wat de ceremonie vroeg. Met de beruchte Slag om Bursa en de Romeinse invloed in het achterhoofd denken sommige experts dat het zelfs beide kan zijn geweest.
“Het is goed mogelijk dat de drietand ooit een militair doel diende, en later werd gewijd aan Poseidon. Daar zitten wat knappe verhalen tussen,” aldus het museumteam. Ze analyseren de chemische samenstelling en sporen van gebruik — een proces dat in 2025 inmiddels ondersteund wordt door AI, 3D-scans en technieken die enkele jaren geleden nog toekomstmuziek waren.
Binnenkort wordt de drietand tentoongesteld in het museum van Iznik. Mocht u deze zomer richting Turkije reizen — bijvoorbeeld met KLM vanaf Schiphol naar Istanbul — dan is het beslist een tussenstop waard.
Wie weet: de volgende mythische vondst ligt nog ergens op de bodem van de Loosdrechtse Plassen — en hier in Nederland weten we als geen ander hoe grillig water kan zijn.
