Iedereen verwacht baanbrekende ontdekkingen van universiteiten of ruimtevaartagentschappen als ESA en NASA, toch? In 2025 kwam hét nieuws juist van een scholier — jawel, gewoon uit Rotterdam. Zijn naam is Matteo Pas en zijn verhaal laat zien hoe passie, data en slimme algoritmes samenkomen tot iets wat letterlijk ons beeld van het heelal verandert.
Een ongekend project vanuit een ‘zolderkamer’
Het begon allemaal zoals zoveel Nederlandse tienerdromen. ’s Nachts naar de sterren turen, Python leren omdat je te nieuwsgierig wordt. Maar Matteo ging een stap verder. Terwijl zijn leeftijdsgenoten de halve dag met TikTok bezig waren, dook hij diep in de archieven van NASA. Daar ligt een schat aan astronomische data te verstoffen — deel ervan stamt alweer meer dan tien jaar terug.
Onder begeleiding van astronoom Davy Kirkpatrick van het befaamde Infrared Processing and Analysis Center (IPAC) kreeg Matteo toegang tot de data van de NEOWISE-infraroodtelescoop. Deze heeft de Melkweg en verder meer dan tien jaar onafgebroken gescand — bergen data, waar zelfs het KNMI jaloers op zou zijn.
Zes weken coderen: een AI die patronen ziet waar mensen het niet kunnen
Het échte avontuur begon pas toen Matteo besloot om het data-klusje met zijn eigen AI aan te pakken. In amper zes weken bouwde hij een zelflerend algoritme dat minieme veranderingen in helderheid kan spotten — een soort slimme speurneus die de astronomische needle in the haystack wél vindt. Juist deze variaties (“variabiliteit”, zoals astrofans zeggen) wijzen vaak op bijzondere verschijnselen: denk aan exploderende sterren, zeldzame dubbelsterren of zelfs planeten die zich verschuilen achter hun zon.
Het resultaat? 1,5 miljoen potentiële, nog niet eerder beschreven variabele hemelobjecten. Voor de leek: dat betekent een flinke update van onze sterrenkaarten. Experts zien hierin een van de grootste ontdekkingen in de moderne sterrenkunde — en dan dus niet van NASA, maar van een jonge programmeur.
Wat betekent dit voor het echte onderzoek?
- Alle vondsten worden de komende maanden publiek beschikbaar — ook wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam kunnen ermee aan de slag
- De dataset bevat nieuwe aanwijzingen over zwarte gaten, obscure dubbelstersystemen en zeldzame supernova’s
- Dit project inspireert nieuwe samenwerkingen tussen AI-experts, amateurs en professionele astronomen wereldwijd
Het mooiste aan deze ontwikkeling? U hoeft geen miljoenenbudget of laboratorium in Delft te hebben om impact te maken. Juist passie en digitale vaardigheden openen nu deuren — letterlijk naar de sterren. Gek genoeg hebben zelfs docenten op de lokale middelbare school deze wending niet zien aankomen.
Praktisch: hoe zo’n ontdekking tot stand kwam
- Matteo verzamelde tienduizenden GB aan ruwe NEOWISE-gegevens
- Hij trainde een algoritme op subtiele veranderingen in lichtsterkte
- Na maanden testen filterde hij 1,5 miljoen objecten die nog niet in catalogi stonden
- Met hulp van experts worden deze data nu geverifieerd en vrijgegeven aan de internationale gemeenschap
Meer weten? Het volledige objectenregister wordt dit najaar gepubliceerd — u zult het gegarandeerd tegenkomen in de volgende editie van SkyView Nederland.
Kleine conclusie
Dat de grenzen tussen wetenschap, technologie en jong talent steeds verder vervagen — dát is het verhaal van 2025. Gaat u zelf aan de slag met open data of slim knutselen met AI? Mails van lezers die hetzelfde willen proberen, zijn inmiddels geen uitzondering meer — en wie weet, misschien bent u de volgende die ons verrast met nieuws uit het heelal.
