De oproep voor een mentaliteitsverandering
Op woensdag heeft Koningin Letizia een dringende oproep gedaan om de bestaande houding ten opzichte van mensen met een beperking te herzien. Tijdens de bijeenkomst van de Raad van het Koninklijk Bestuur voor Personen met een Handicap, dat zij voorzat, richtte zij zich tot de aanwezigen en benadrukte dat het essentieel is om de manier waarop we over deze groep denken, te veranderen. Daarnaast vond de ceremonie plaats voor de uitreiking van de Nationale Prijzen voor Handicap, die haar naam dragen, in het Centro de Referencia Estatal del Alzheimer y otras Demencias in Salamanca.
De noodzaak van verandering in mentaliteit
Koningin Letizia verklaarde dat het Spaanse Tijdschrift voor Handicap in één van haar artikelen de cognitieve toegankelijkheid benadrukt en concludeert dat een verandering in denkwijze noodzakelijk is. Volgens haar lijkt deze verklaring vanzelfsprekend, maar is ze des te belangrijker. Ze stelde dat het veranderen van de mentaliteit betekent dat we de rechten van mensen met een beperking actief verdedigen en ondersteunen. Ook voegde ze eraan toe dat deze verandering impliceert dat overheden nauw samenwerken en dat deze personen plaatsen krijgen waar belangrijke beslissingen worden genomen.
Bevordering van inclusie en sociale rechtvaardigheid
Furthermore, benadrukte de koningin dat het ‘bevorderen van inclusie’ een correcte formulering is, maar dit geen lege frase mag blijven. Het vereist concrete middelen en inspanningen. Ze onderstreepte dat empathie belangrijk is, maar dat het zich moet ontwikkelen tot daadwerkelijke sociale rechtvaardigheid. Daarnaast benadrukte ze het belang van aandacht voor ‘overkomen handicap’, wat betekent dat het niet alleen over een beperkte groep gaat, maar over alle mensen. Ze sloot af door te stellen dat het noodzakelijk is om gemeenschappelijke krachten te blijven bundelen, zelfs uit eigenbelang.
Deelnemers en laureaten
Als spreker namens de overige laureaten, sprak Ana Peláez Narváez, die in de categorie Gelijkheid tussen Geslachten werd geëerd. Zij benadrukte dat de rechten van mensen met een beperking fundamentele mensenrechten zijn en niet opgeven mogen worden. Bovendien onderstreepte zij dat deze rechten geen vanzelfsprekendheid zijn, maar dat voortdurende inzet vereist is om ze te behouden en te realiseren. Peláez, studente aan de Universiteit van Salamanca, uitte haar waardering voor de stad en haar dank aan alle organisaties die de prijzen mogelijk maken, inclusief de organisatie ONCE, die haar altijd heeft ondersteund. Zij benadrukte dat haar prijs geen persoonlijke overwinning is, maar het resultaat van collectief werk en gedeelde dromen.
Overheidsinitiatieven en regionale leiderschap
Voorafgaande aan Peláez, had de voorzitter van de Junta van Castilla y León, Alfonso Fernández Mañueco, een toespraak waarin hij het autonome bestuur verbond aan een sterk engagement voor gelijkheid, inclusie en waardigheid voor personen met verschillende capaciteiten. Hij vermeldde dat de sociale diensten in Castilla y León als de beste in Spanje worden gewaardeerd en dat de regio de hoogste verhouding van beschikbare plekken voor mensen met een beperking bezit, gericht op kwaliteitsvolle zorg. Daarnaast benadrukte hij dat de regio beschikt over geavanceerde wetgeving en sterk inzet op arbeidsintegratie, waaronder de steun aan speciale arbeidscentra, die recentelijk een aanzienlijke groei hebben doorgemaakt.
Andere overheidsvertegenwoordigers en de nationale prijzen
Pablo Bustinduy, minister voor Sociale Rechten, Consumentenzaken en de Agenda 2030, bevestigde dat een dag als deze de lof uitspreekt over de goede uitvoering van werk en de voorbeeldfunctie die personen met een handicap vervullen. Hij verklaarde dat de nationale prijzen een uiting zijn van erkentelijkheid voor de inspanningen van betrokkenen, die zich dagelijks inzetten voor volledige inclusie en mensenrechten. Volgens hem is het een nationale erkenning voor zowel de betrokken individuen als organisaties die zich inzetten voor gelijke participatie.
Focus op inclusie, gelijkheid en maatschappelijke betrokkenheid
De Nationale Prijzen voor Handicap, die al meer dan 40 jaar worden uitgereikt, richten zich op het stimuleren en erkennen van de prestaties, inzet en bijdrage van mensen en organisaties, zowel publiek als privaat, op het gebied van inclusie, volledige burgerschap en het effectief beschermen van mensenrechten voor personen met een beperking. Speciale aandacht wordt besteed aan vrouwen en meisjes met een beperking, moeders en verzorgers, evenals aan plattelandsgebieden, zoals aangegeven door het communicatiebureau van de Koninklijke Familie.
Uitreiking en ceremonies
Bij aankomst in het Centro de Referencia Estatal werden de koningin en andere genodigden verwelkomd door onder meer de president van de Junta van Castilla y León en de minister voor Sociale Rechten. Tijdens de bijeenkomst werden onder andere de Activiteitenverslagen 2024 en het Jaarplan 2025 goedgekeurd, en werden nieuwe initiatieven gepresenteerd voor communicatie en het ondersteunen van mensen in noodsituaties met een beperking.
Bekroningen en speciale vermeldingen
In deze editie werden acht prijzen uitgereikt, evenals een speciale vermelding. Voorafgaand aan de ceremonie trad een koor op, bestaande uit blinde en zwaar visueel gehandicapte personen, dat het nummer ‘Qué bonita vida’ van Dani Martín zong.
De gemeente Cartagena won de prijs voor Toegankelijkheid in gemeenten, uitgereikt door burgemeester Noelia Arroyo. De Confederatie voor Geestelijke Gezondheid Spanje ontving de prijs voor Verdediging van Mensenrechten, uitgereikt door haar hoogstverantwoordelijke Nel Anxelu González Zapico en vicevoorzitter Basilio García Copín. De organisatie Danza Down kreeg de onderscheiding voor Culturele Inclusie, met ditmaal een prijs uitgereikt aan de zus van de oprichter, Asunción Lafuente. Het onderzoeksproject ‘Interactie toegankelijk tussen mensen en elektronische apparaten’ won de prijs in de categorie Onderzoek, overhandigd aan Anna María Iglesias Maqueda.
Daarnaast ontving Fundación Obra Social y Monte de Piedad Madrid de prijs voor Inclusieve Educatie met haar project ‘Onderwijs zonder barrières vanaf de geboorte’, overhandigd door voorzitter Jesús Núñez Velázquez. Ook de Spaanse Vereniging voor Arbeidsondersteuning, vertegenwoordigd door voorzitter Alfonso Gutiérrez Caballero en een gebruiker, Carmen Laguna, kreeg een prijs in de categorie Werkgelegenheid met ondersteuning. De organisatie Fundación También won de prijs voor Inclusieve Sport met het project ‘Inclusion schools’, overhandigd door voorzitter Teresa Silva Fernández. Verder werd Peláez in de categorie Gelijkheid tussen Geslachten erkend, en de stichting ‘RUN FOR YOU Atletiek zonder labels’ kreeg de speciale vermelding van de Jury, overhandigd door de voorzitter Carmen Giménez Abad. Tot slot werd de avond afgesloten met een optreden van het Fermín Gurbido-koor, dat het nummer ‘Girasoles’ van Rozalén zong.
