Vraagstukken rondom eigendom en nationale autonomie
Op woensdag heeft de Europese Centrale Bank (ECB) de Italiaanse overheid aangespoord om in haar begroting geen clausule op te nemen waarin wordt gesteld dat de 2.452 ton goud die bij de Bank van Italië is ondergebracht, eigendom is van het Italiaanse volk. De ECB is van mening dat dergelijke formuleringen de werkzaamheden van de Centrale Bank kunnen beïnvloeden en haar onafhankelijkheid onder druk kunnen zetten.
Aanbevelingen van de ECB aan Italië
Volgens een juridisch document dat de ECB heeft opgesteld, hebben zij de Italiaanse autoriteiten opgeroepen het ontwerp van de regelgeving te heroverwegen, vooral met het oog op het behoud van de autonomie van de Bank van Italië. De ECB benadrukt dat het belangrijk is dat de bank haar onafhankelijke positie kan behouden en niet onder invloed komt van politieke macht.
Standpunt van politieke partijen en de waarde van het goud
De partij van Georgia Meloni, Fratelli d’Italia, en haar coalitiegenoten, hebben laten weten dat hun doel is om de eigendom van het edelmetaal te verduidelijken. Het goud van de Bank van Italië wordt geschat op ongeveer 285 miljard euro op de markt. Hoewel het helder moet zijn wie eigenaar is van het goud, blijven er vragen bestaan over de juridische implicaties.
Juridische en institutionele overwegingen
De ECB geeft aan dat het Italiaanse voorstel geen onderbouwing bevat die duidelijk maakt waarom de wijziging noodzakelijk zou zijn. Daarnaast is opgemerkt dat Rome de ECB niet heeft geraadpleegd over de voorgenomen maatregel, waardoor de compatibiliteit met de bestaande wetgeving niet is gegarandeerd.
Verder stelt de ECB dat de verdragen die de bevoegdheden van de Europese Centrale Bank en het Eurosysteem definiëren, niet ingaan op de eigendom van de reserves, maar uitsluitend op het beheer en de bewaring ervan.
Onafhankelijkheid en mogelijke beleidswijzigingen
Volgens de tekst vereist het principe van financiële onafhankelijkheid dat de centrale bank over voldoende reserveposities beschikt om haar taken autonoom uit te voeren. Indien de eigendom van het goud wordt gewijzigd, kan de Italiaanse overheid het goud gebruiken om schulden te verlagen of stimuleringprogramma’s te financieren. Op dit moment kunnen alleen de winsten uit het beheer van het goud worden overgedragen aan Rome.
De ECB waarschuwt dat het rechtstreeks overdragen van buitenlandse reserves, zoals goud, aan de Italiaanse overheid in strijd zou zijn met de verdragen, die de financiering van de overheid via centrale banken verbieden.
Het instituut onder leiding van Christine Lagarde benadrukt dat het juridische ordeningssysteem centrale banken verbiedt om advies of instructies van de nationale regeringen te volgen. Tegelijkertijd accepteren de betrokken hoofdsteden dat de centrale banken onafhankelijk en autonoom opereren in hun besluiten.
