Inleiding tot de zaak
Op 9 december heeft de Europese Commissie officieel een onderzoek gestart naar Google (onderdeel van Alphabet) vanwege vermeende mededingingsbeperkende praktijken. Het onderzoek richt zich op het gebruik van content van mediabedrijven en platforms door Google, zonder passende compensatie, voor het trainen van haar systemen voor kunstmatige intelligentie (AI).
Verdachte praktijken
De Commissie vermoedt dat Google met dergelijke strategieën de marktpositie van concurrerende AI-modelontwikkelaars ondermijnt. Mocht dit bewijs geleverd worden, dan riskeert het technologiebedrijf een forse boete, mogelijk in de miljoenen euro’s. Volgens Teresa Ribera, vicevoorzitter van de Europese Commissie en verantwoordelijk voor Mededinging, levert AI weliswaar aanzienlijke innovaties en voordelen op voor Europese burgers en bedrijven, maar mag dit niet ten koste gaan van fundamentele principes van de samenleving.
Specifieke beschuldigingen
Het onderzoek concentreert zich op het gebruik van webcontent van uitgevers. Google zou generatieve AI-diensten leveren, zoals ‘AI Samenvatting’ en ‘AI Modus’, gebaseerd op dit soort content, zonder de uitgevers hiervoor eerlijk te compenseren of hen de mogelijkheid te bieden zich te verzetten. Dit zou betekenen dat Google content gebruikt voor het genereren van resultaten in zoekmachines zonder dat uitgevers hiervoor betaald krijgen of hun content kunnen weigeren.
Onderzoeksvragen en doelstellingen
De Commissie wil bepalen in hoeverre de AI-modellen ‘AI Samenvatting’ en ‘AI Modus’ afhankelijk zijn van content van web uitgevers, zonder adequate vergoeding en zonder dat deze uitgevers kunnen weigeren. Dit is relevant omdat veel uitgevers afhankelijk zijn van het Google-zoekverkeer en geen risico willen lopen dat ze de toegang tot deze dienst verliezen.
Daarnaast onderzoekt de Commissie of Google YouTube-video’s en ander materiaal gebruikt voor het trainen van haar generatieve AI-modellen, zonder de makers adequaat te compenseren of hen een mogelijkheid tot weigering te bieden.
Contentgebruik op YouTube
Volgens de regels moet contentmakers op YouTube Google toestemming geven voor het gebruik van hun data voor doeleinden zoals AI-training. Echter, Google betaalt de makers hiervoor niet, en ze kunnen hun content niet uploaden zonder akkoord te gaan met het gebruik van hun gegevens. Bovendien verbiedt YouTube’s beleid andere AI-ontwikkelaars om via het platform content te gebruiken voor het trainen van hun modellen.
Conclusie
De Europese Commissie brengt hiermee een belangrijke stap in haar toezichtsrol naar voren, in een poging de markt voor AI-systemen eerlijk te houden en de rechten van contentproducenten te beschermen. Het resultaat van het onderzoek zal mogelijk leiden tot nieuwe regelgeving of maatregelen tegen Google, afhankelijk van de bevindingen.
