Geschiedenis, religieuze kunst en spiritualiteit komen allemaal samen in het Vaticaan. Toch vind je hier ook details die zo uit een gewone stad lijken te komen. Vandaag focus ik op een bijzonder apparaat, op slechts een paar meter van de Sint-Pietersbasiliek: een geldautomaat die je eerder in Amsterdam-Zuid dan tussen heilige relikwieën verwacht.
Inhoudsopgave
Deze geldautomaat is niet zomaar een geldmachine. Door zijn bijzondere locatie en unieke eigenschappen kreeg hij legendarische status – zelfs binnen internationale financiële kringen. het is namelijk wereldwijd de énige geldautomaat waar de instructies in het Latijn verschijnen!
Eigenzinnige vernieuwing met een klassiek tintje
In de jaren ‘90 plaatste het Instituut voor Religieuze Werken – beter bekend als de Vaticaanse Bank – deze automaat. Hij staat er niet om het toeristenmagma of toevallige Romeinse bezoekers te bedienen. Nee, het publiek bestaat uit mensen die vrijwel niemand dagelijks tegenkomt: bewoners van het Vaticaan, geestelijken, medewerkers, en geselecteerde leden van de Romeinse curie.
De keuze voor Latijnse tekst was deels symbolisch én een bevestiging van de eigen identiteit. Latijn is immers nog altijd de officiële taal van de Heilige Stoel; zelfs anno 2025 zie je het terug in plechtige documenten. Logisch dus dat je ook via de ATM met Latijn te maken krijgt.
Wie hier de pas in de gleuf steekt, kan een taal kiezen, en ‘Lingua Latina’ prijkt trots bovenaan het scherm. Je leest er frases als “Inserito scidulam quaeso ut faciundam cognoscas rationem” (vrij vertaald: “Plaats uw kaart om de handeling te beginnen”) of “Optio argentaria” (“Bankoptie”). Even wennen — zelfs voor een gemiddelde Friezen- of Brabander.
Gebruiken de pausen hem?
Een uiterst populaire vraag onder nieuwsgierige bezoekers: hebben de pausen ooit geld gepind bij deze automaat? Nou, om u niet langer in spanning te houden – er is geen enkel bewijs dat één van de vier pausen die rond de automaat woonden, hem ooit gebruikt heeft. Johannes Paulus II, Benedictus XVI, Franciscus en Leo XIV blijven anoniem op dit front.
In werkelijkheid lopen pausen zelden rond met contant geld — hun persoonlijke aankopen worden afgehandeld door het huishouden van het pauselijk paleis. Wél is bekend dat diverse kardinalen en Vaticaanse medewerkers hier regelmatig pinnen. Hun salaris komt immers binnen via de Vaticaanse Bank, dus waarom buiten het kleine staatje geld opnemen als het kan in je eigen enclave?
Voordelen, beperkingen en kosten
Uniek aan de Vaticaanse geldautomaat: er zijn geen servicekosten voor klanten met een Vatican-account. Dat maakt het apparaat aantrekkelijk exclusief voor ‘binnenstaanders’ – wie geen rekening heeft bij de Vaticaanse Bank, kan er dus geen cent pinnen. Ook niet als je per ongeluk een ING- of Bunq-pas bij je hebt, want deze worden niet geaccepteerd.
De automaat biedt alleen de meest basale functies: geld opnemen en je saldo checken. Opladen van OV-chipkaarten of tickets aanschaffen? Vergeet het maar. hij is dus functioneel — niet meer, niet minder.
De toegang is streng bewaakt door de Zwitserse Garde. De automaat staat in het gebouw van de Vaticaanse Bank, vlak bij het Casa Santa Marta. Je vindt hem alleen als je weet waar je zoeken moet — voor het reguliere publiek is hij onzichtbaar en vanaf de straat volledig uit beeld.
Mocht je ooit binnen de muren van het Vaticaan raken, vergeet dan niet een blik te werpen op deze bijzondere geldautomaat. Latijn op een pinautomaat — waar vind je dat nou in Nederland?
