De standpunten van de Belgische premier over de EU-leningen
Op de dag dat de Europese leiders gezamenlijk overeenstemming bereikten over een lening van 90 miljard euro om Oekraïne financieel te ondersteunen, benadrukte de Belgische minister-president, Bart De Wever, dat deze overeenkomst het vermijden van ernstige juridische risico’s wereldwijd mogelijk maakt. Hij stelde dat het gebruik van de bevroren Russische activa de instantie Euroclear in onbekend vaarwater zou brengen, waardoor risico’s en onzekerheden zouden ontstaan.
Besluiten en discussies tijdens de EU-top
Na meer dan zestien uur deliberaties in Brussel verklaarde De Wever dat de besluiten in Europa niet slechts door de grote hoofdsteden of instellingen worden gedreven. Volgens hem worden de beslissingen collectief, op basis van rechtvaardigheid en met respect voor de nationale belangen. Tijdens de top kregen de leiders een voorstel goedgekeurd om gezamenlijk schuld uit te geven als middel om Kiev te ondersteunen, terwijl de optie van een herstellening gebaseerd op Ruslands bevroren activa werd opgeschort.
De bezwaren van België tegen de herstellening
België uitte vanaf het begin sterke twijfels over de herstellening, omdat het grootste deel van de betrokken activa bij Euroclear werd ondergebracht. Dit had volgens de Belgische regering het land in de problemen kunnen brengen bij mogelijke internationale geschillen en juridische tegenmaatregelen door Rusland. De Wever waarschuwde dat een dergelijke lening Euroclear in onbekende en riskante wateren zou brengen, waarbij Rusland mogelijk de gelegenheid krijgt om Europa illegaal aan te vallen en financiële sancties als wraakmaatregel kan initiëren.
Juridische en financiële risico’s
De Wever gaf aan dat het gebruik van Russische activa tijdens de oorlog juridische onzekerheden zou veroorzaken die jaren zouden kunnen duren, met mogelijke arbitrageprocedures onder bilaterale investeringsverdragen. Hij benadrukte dat niemand kon inschatten hoeveel reclameringen er uiteindelijk zouden komen en dat dit moeilijk uit te leggen was in nationale parlementen. Volgens hem wordt met het uiteindelijke akkoord deze situatie voorkomen, waarbij Europa zijn principes van het recht blijft respecteren, zelfs onder druk.
De positie van België en Oekraïne
De premier stelde dat België nooit haar steun aan Oekraïne in twijfel heeft getrokken, maar dat de twijfels zich richtten op het mechanisme dat door de Europese Commissie werd voorgesteld. Volgens hem is het ondersteunen van Oekraïne geen liefdadigheid, maar een investeringen in eigen veiligheid. Hij beschouwde het akkoord als een duidelijke overwinning voor Kiev, dat voor de komende twee jaar financiering ontvangt die ‘urgent, voorspelbaar en betrouwbaar’ is, gebaseerd op een stabiel, juridisch solide en financieel geloofwaardig instrument.
De status van de Russische activa
De bevroren Russische activa blijven ongewijzigd en worden voor onbepaalde tijd geïmmobiliseerd. Europa behoudt de controle over hun uiteindelijke bestemming, en De Wever benadrukte dat niemand in de EU deze fondsen teruggeeft aan Moskou. Hij gaf aan dat de intentie is om deze middelen te gebruiken voor het herstellen van de schade door de Russische agressie op het moment dat dat mogelijk is.
Een duidelijke boodschap aan Moskou
Volgens De Wever stuurt het akkoord een duidelijke signaal naar Rusland. Hij verklaarde dat, mocht er een boodschap aan Moskou worden afgegeven, die is dat Europa structureel Oekraïne zal financieren gedurende de komende twee jaar. Hij hoopte dat dit president Vladimir Putin zou aanzetten tot heroverweging van zijn strategie. De Wever onderstreepte dat Europa Oekraïne niet heeft laten vallen en dat het garanderen van Kiev’s financiering chaos kan voorkomen en de geopolitieke relevantie van het blok kan behouden. Het ontbreken van een overeenkomst, waarschuwde hij, zou een ramp geweest zijn voor de Europese eenheid.
