Introductie van de omgekeerde stresstest
In 2026 zal de Europese Centrale Bank (ECB) een bijzondere beoordelingsprocedure uitvoeren voor de 110 banken die onder haar toezicht staan. Deze procedure, bekend als een omgekeerde stresstest, richt zich op de capaciteit van banken om geopolitieke risico’s te beheersen. Daarbij wordt onderzocht hoe deze risico’s hun solvabiliteit en bedrijfsmodel kunnen beïnvloeden.
Werking en doel van de stresstest
Bij de uitkomst van deze stresstest wordt vooraf een scenario vastgesteld dat voor de betrokken banken relevant wordt geacht. Elke bank krijgt de opdracht om het meest significante geopolitieke risicoevenement te identificeren dat mogelijk leidt tot een vermindering van ten minste 300 basispunten in het gewone kernkapitaal (CET1). Vervolgens moet een bank aangeven onder welke omstandigheden dit scenario zich zou voltreffen.
Vereiste rapportage en impactanalyse
Bovendien wordt van banken verwacht dat zij aangeven hoe een dergelijk risicoscenario hun solvabiliteit, liquiditeit en financieringsvoorwaarden zou kunnen beïnvloeden. Het resultaat van de stresstest zal inzicht bieden in scenario’s die banken significant kunnen treffen, inclusief de identificatie van relevante geopolitieke gebeurtenissen en de kwantificering van hun impact.
Daarnaast moeten banken beschrijven welke maatregelen zij zouden nemen om de negatieve gevolgen te beperken, zo nodig. Het doel is om de implementatie van sterke governance- en operationele veerkrachtskaders te waarborgen.
Evaluatie van risico- en veerkrachtcapaciteiten
De uitvoering van deze test zal toelichten in hoeverre de vermogen van banken om stresstests uit te voeren rekening houden met geopolitieke risico’s. Deze oefening vormt een aanvulling op het resistentieonderzoek dat de Autoriteit voor Financieel Toezicht (AFM) in 2025 uitvoerde, waarbij een uniform scenario werd gehanteerd dat voor alle banken gelijk was, maar dat leidde tot verschillen in kapitaalverbruik.
Context binnen het Europese toezichtsproces
De omgekeerde stresstest voor geopolitieke risico’s volgt eerdere thematische stresstests van de ECB. Het resultaat van de test heeft geen directe invloed op de Pillar 2 Guidance (P2G), maar wordt gebruikt om het Supervisory Review and Evaluation Process (SREP) te onderbouwen en aan te vullen. Dit gebeurt zowel kwalitatief als in overeenstemming met de interne beoordeling van kapitaaladequaatheid (ICAAP) voor 2026.
Gebruik van de resultaten en integratie in het toezicht
De zwakheden die uit de test naar voren komen, worden meegenomen in de evaluatie van het SREP. Daarbij ligt de nadruk op de capaciteit van banken om geopolitieke risico’s mee te nemen in hun risicobeoordelingen en het verzamelen en rapporteren van risicodata.
Om de kosten van de oefening te beperken, zal de omgekeerde stresstest deel uitmaken van het ICAAP-proces van de banken in 2026. Banken kunnen hierbij gebruikmaken van bestaande sjablonen voor gegevensverzameling, waardoor de procedure efficiënter wordt uitgevoerd.
