De terugkeer van de afgewezen president naar Senegal
De afgewezen president van Guinee-Bissau, Umaro Sissoco Embaló, heeft op donderdag Senegal veilig en gezond bereikt, nadat een militair samengaan de macht had overgenomen. Het militaire optreden vond plaats de avond daarvoor, temidden van spanningen na de nationale verkiezingen van dat weekend. Zowel Embaló als de belangrijkste oppositiekandidaat beweerden hun overwinning, wat de situatie verder verergerde. Vervolgens liet de Senegalese regering een vliegtuig charteren om Embaló uit te voeren, een maatregel die door de autoriteiten werd omschreven als een ‘repatriëring’.
Reactie van de Senegalese overheid en regionale diplomatieke inspanningen
De Senegalese regering maakte bekend dat de vlucht plaatsvond na deelname van de president van Senegal, Diomaye Faye, aan een buitengewone top van de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (ECOWAS). Deze bijeenkomst was georganiseerd naar aanleiding van de ontwikkelingen in Guinee-Bissau na de militaire coup. In een verklaring van het Senegalese Ministerie van Buitenlandse Zaken werd gesteld dat men een reeks maatregelen heeft genomen, waaronder een krachtige veroordeling van het gewelddadige machtsgreep, het herstelden van de constitutionele orde en de onmiddellijke vrijlating van Embaló en alle arrestanten. Een comité van bemiddeling is ingesteld om de uitvoering van deze maatregelen te overzien.
De rol van de regionale autoriteiten en hun positionering
Faye benadrukte in een toespraak de dringende noodzaak om de constitutionele orde te respecteren, de bevolking te beschermen en de verkiezingsprocessen in een vreedzaam en veilig klimaat te laten verlopen, in overeenstemming met de regionale mechanismen. Daarnaast bevestigde hij de bereidheid van Senegal om samen te werken met institutionele organen om het dialoogproces en de stabiliteit in de regio te ondersteunen. Volgens Dakar heeft men sinds het begin van de crisis direct contact onderhouden met alle relevante actoren in Guinee-Bissau, met als doel Embaló en zijn medewerkers vrij te laten, evenals andere politici die onder arrest zijn en de heropening van de grensgebieden.
De militaire coup en de interne politieke dynamiek
De staatsgreep werd uitgevoerd door het leger op woensdag, een dag na de claims van Embaló en oppositiekandidaat Fernando Dias da Costa, dat zij de verkiezingen hadden gewonnen. De militaire woordvoerder, Dinis N’Tchama, verklaarde dat er sprake was van een ‘lopende destabilisatieplannen’ om de coup te rechtvaardigen. Op dat moment nam Horta N’Tam, de huidige chef van de landstrijdkrachten van Guinee-Bissau, de voorlopige presidentsfunctie op zich. Dit gebeurde volgens de voorstellen van de militaire junta, bekend als het Hoofdcommando voor het Herbouwen van Nationale Veiligheid en de Orde.
De verkiezingen en de politieke steun voor de oppositie
De verkiezingen, gehouden op zondag, verliepen zonder noemenswaardige incidenten en vonden plaats in afwezigheid van de oppositiekandidaat Domingos Simoes Pereira. Zijn kandidatuur werd door de autoriteiten verworpen, wat leidde tot de steunbetuigingen van zijn partij, de invloedrijke Partij voor de Onafhankelijkheid van Guinee en Kaapverdië (PAIGC-CV), aan Dias da Costa in een poging Embaló uit zijn positie te verwijderen.
