Gemeentelijke participatie onder jongeren
Ongeveer 44,7% van de jongeren in Euskadi heeft op enig moment deelgenomen aan vrijwilligersactiviteiten. Dit percentage stijgt tot 54,1% binnen de leeftijdsgroep van 25 tot 29 jaar. Daarnaast participeert momenteel 14,9% van de jongeren actief in vrijwilligerswerk, meer dan dubbel zo veel als in 2008, toen dit slechts 6,4% was, volgens het rapport “Jongeren en Vrijwilligerswerk. Euskadi 2025”.
Het rapport, opgesteld ter gelegenheid van de Internationale Vrijwilligersdag op 5 december door het Vasco’s Jeugdobservatorium, baseert zich op 2.149 enquêtes onder jongeren tussen 15 en 29 jaar die in Euskadi wonen. Het benadrukt dat vrouwen vaker betrokken zijn bij activiteiten gericht op kinderen en jongeren, met 53,4% deelname tegenover 42,5% bij mannen.
Daarentegen hebben mannen hogere percentages in vrijwilligerswerk gerelateerd aan cultuur en sport, met 26,0% tegenover 18,4% voor vrouwen.
Veranderingen en trends in vrijwilligersdeelname
De enquête, uitgevoerd tussen mei en juni 2025, laat zien dat bijna 15% van de jonge bevolking momenteel vrijwilligerswerk doet, het hoogste aandeel ooit gemeten en meer dan dubbele van het percentage in 2008. Het percentage jongeren dat in het verleden vrijwilliger was, bedraagt 44,7%, waarvan het merendeel in de leeftijd van 25 tot 29 jaar, waarbij het percentage in die groep 54,1% overstijgt.
Vrouwen melden iets hogere betrokkenheid, met 48,4% die ooit vrijwilligerswerk heeft gedaan, tegenover 41,3% onder mannen. De gegevens tonen ook dat een groot deel van deze jongeren regelmatig vrijwillig actief is. Meer dan de helft, namelijk 58,2%, heeft minstens één keer per maand deelgenomen aan vrijwilligersactiviteiten, waarvan 37,9% dit wekelijks doet of deed.
Volgens Adrián López Sarachaga, directeur van Jeugd en Emancipatie, wijst dit op een solide betrokkenheid: bijna de helft van de jongeren heeft ervaring met vrijwilligerswerk en dit draagt bij aan het bevorderen van samenlevingswaarden en solidariteit tussen generaties.
Belangrijkste aandachtsgebieden voor vrijwilligersactiviteiten
De jonge vrijwilligers uit Euskadi richten zich vooral op groepen die bijdragen aan welzijn, gemeenschapsvorming en inclusie.
Het meest voorkomende gebied van activiteit is dat van kinderen en jongeren, met 48,2% van de betrokken jongeren die actief was in deze sector. Dit is vooral merkbaar bij jonge vrouwen.
Andere belangrijke zones omvatten armoede en ontwikkelingssamenwerking, participatie in culturele en erfgoedinitiatieven, milieuzorg en de ondersteuning van ouderen of mensen met een handicap, met participatiepercentages van respectievelijk 22,7%, 19,3%, 15,7%, 13,6% en 13,2%.
Daarnaast zijn er ook minder algemene gebieden zoals gezondheid, verslavingen, noodgevallen en dierenbescherming, die elk minder dan 10% van de jongeren die vrijwilligersactiviteiten ondernemen vertegenwoordigen.
Ongeveer 40,8% van de jongeren met ervaring in vrijwilligerswerk doet dat in meer dan één sector, wat de diversiteit en de breedte van hun betrokkenheid aangeeft.
Geslachtsverschillen en inzet voor de toekomst
Volgens het onderzoek participeren jonge vrouwen iets vaker in activiteiten die zich richten op kinderen en jongeren, met 53,4%, terwijl 42,5% van de mannen hierin actief is. Mannen tonen daarentegen hogere betrokkenheid bij cultuur en sport, met 26,0% tegenover 18,4% van de vrouwen.
Adrián López Sarachaga bevestigt dat vrijwilligerswerk een fundamenteel onderdeel vormt van de sociale cohesie en het versterken van de gemeenschap. Hij merkt op dat het een uiting van engagement is dat de gedeelde waarden versterkt en bijdraagt aan een inclusieve samenleving gebaseerd op solidariteit en respect voor diversiteit.
Hij benadrukt dat bijna de helft van de jonge bevolking actief is in initiatieven die vooral gericht zijn op welzijn en culturele identiteit. Dit bewijst volgens hem niet alleen hun betrokkenheid, maar ook hun sterke wil om bij te dragen aan een rechtvaardige en gelijke samenleving.
Volgens López Sarachaga is elke vrijwillige actie een investering in de toekomst. Hij onderstreept dat het verder promoten en ondersteunen van vrijwilligerswerk cruciaal is voor het ontwikkelen van een sterkere, meer samenhangende en menselijkheid bevorderende samenleving.
