De ontdekking van een mysterieuze ring uit de middeleeuwen spreekt in 2025 nog steeds tot de verbeelding van historici én liefhebbers van mooie vondsten. Deze goudkleurige ring, ooit gedacht voorgoed verloren te zijn gegaan, is onlangs teruggevonden op het terrein van een eeuwenoud kasteel in Slowakije. Het opvallendste? Een paarsachtige saffier en een uniek ontwerp — iets wat zelfs kenners zelden hebben gezien.
Hoe ziet deze bijzondere ring eruit?
De ring is bezet met een saffier die direct in het oog springt: een 2-karaats edelsteen, afkomstig uit Sri Lanka, omringd door een band waarop leeuwen prijken. Voor kenners een detail om stil van te worden.
De onderzoekers van de Universiteit van Nitra onderzochten het sieraad met moderne, niet-destructieve analysemethoden en kwamen tot een sluitende conclusie: de ring bestaat uit 18-karaats goud.
- Edelsteen: violette saffier (korund, 2 karaat)
- Herkomst saffier: Sri Lanka, via handelsroutes als Aleppo (Syrië) en Constantinopel
- Gouden band: versierd met leeuwenmotieven
Zelf vond ik het motief met de leeuw direct intrigerend—het is een motief dat kracht, moed en koninklijk gezag symboliseert in de Europese traditie. Volgens Science Direct wordt de combinatie van goud, saffier en een leeuw uiterst zelden aangetroffen. Men vermoedt dat wie deze ring droeg, wilde laten zien wie hij was—zowel in het aardse als in het spirituele vlak.
Wie was de eigenaar van deze ring?
Dat is hét grote raadsel, waarover Slowaakse archeologen met elkaar discussiëren. Op basis van historische bronnen en vergelijkbare vondsten menen specialisten dat de ring waarschijnlijk toebehoorde aan een bisschop of edelman—een man met aanzien, rijkdom en ongetwijfeld connecties binnen de Kerk.
Volgens Belyak Pajinova, archeoloog aan de Comenius Universiteit, diende een dergelijke ring in de veertiende eeuw niet alleen als statussymbool, maar ook als talisman. Zo’n ring gold als officieel symbool voor bisschoppen: alleen zij mochten deze dragen. De combinatie van leeuw en saffier had daarbij religieuze én beschermende waarde—een subtiel detail: de leeuw symboliseerde ook de opstanding binnen het christendom.
Onverwachte vondst bij kasteel Pustý hrad in Zvolen
De ring werd uiteindelijk ontdekt op het terrein van het Pustý hrad-kasteel, boven de stad Zvolen. Opmerkelijk feit: de ring lag daar minstens zeven eeuwen — ergens tussen de eeuwenoude stenen, pas in 2001 opgegraven door een schatzoeker. Pas in maart 2023 kwam deze in handen van wetenschappers.
- Bewaard gebleven in verrassend goede staat
- Identificatie van het motief leverde nieuwe inzichten op over symboliek in de middeleeuwen
- Vermoedelijke herkomst wijst op rijke handelscontacten dwars door Europa
Wat maakt deze vondst zo waardevol vanuit maatschappelijk oogpunt? In één voorwerp wordt zichtbaar hoe sterk religie, sociale hiërarchie en internationale handel met elkaar vervlochten waren. Je ziet bijna de middeleeuwse bisschop voor je—een figuur die met zo’n ring zijn status en geloof liet zien aan vriend en vijand, misschien ook wel in de kathedralen van Brabant of Utrecht.
Wat kunnen wij leren van deze vondst?
Voor iedereen met een zwak voor historie (en sieraden) is het een reminder hoe tastbaar het verleden kan worden—soms ligt het gewoon in de grond, wachtend tot iemand het vindt. De ring biedt een uniek inkijkje in een tijd waarin symbolen allesbepalend waren. Voor musea in Nederland (denk aan het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden) toont deze vondst het belang van Europese samenwerking rondom archeologie.
Twijfel niet om een keer een lokale expositie of lezing over middeleeuwse sieraden bij te wonen—wie weet welke verhalen er nog onder onze eigen bodem schuilgaan.
