Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn: écht puur water. Maar ondanks alle reclames en beloftes van merken, bestaat dit eigenlijk niet. Door zijn moleculaire structuur lost H2O alles op wat het aanraakt — tot aan het materiaal van de fles of het glas. Wat kopen we eigenlijk als we een fles mineraalwater uit de supermarkt halen?
De miljardenbusiness van “puur” water
We hebben het idee dat puur water iets bijzonders is — bijzonder genoeg om in een iconisch flesje verkocht te worden. Fabrikanten van gebotteld water en filters verdienen er miljarden aan door ons de illusie van absolute zuiverheid te verkopen. Zelfs in de alternatieve geneeskunde zijn er stromingen die water magische eigenschappen toedichten. De harde realiteit? Op aarde vind je geen water dat echt 100% zuiver is.
Wat zit er dan écht in je fles? En ben je met gebotteld water nu zoveel beter af?
Puur water als marketingtruc of feit?
May Niman, hoogleraar scheikunde aan Oregon State University, legt uit: water trekt vanzelf ionen aan uit zijn omgeving.
“Je krijgt nooit 100 procent puur water,” zegt Niman. “H2O wil altijd andere stoffen opnemen. De reden? De bijzondere vorm met twee waterstofatomen aan één kant en een zuurstofatoom — beide kanten hebben een andere lading. Daardoor worden niet alleen de watermoleculen onderling aangetrokken, maar ook andere stoffen die ze tegenkomen.”
Het gevolg: water lost altijd een fractie van alles op wat het raakt. ironisch genoeg — hoe zuiverder het water, hoe sterker die neiging.
- Natuurlijk water bevat altijd sporen van mineralen, gassen of zelfs micro-organismen;
- Zelfs in laboratoria blijft absolute zuiverheid een vrijwel onhaalbare droom.
Het chemisch paradox van H2O
Onze capaciteit om water te zuiveren kent hierdoor een grens. Op een gegeven moment begint het zelfs het glas van zijn houder op te lossen.
In de jaren negentig werd er gefluisterd dat het water uit het Russische Baikalmeer zó schoon zou zijn dat het glazen flessen kon aantasten. Dat klinkt als een urban legend — maar het bevat een kern van waarheid.
Zelfs in steriele laboratoria lukt het niet om water volledig vrij te houden van vuiltjes. Elk contact — een stofje uit de lucht, een plastic of metalen vat — voegt nieuwe ionen toe aan het monster.
Het wonder van het Baikalmeer — feit of mythe?
Er wordt in Siberië al jaren beweerd dat Baikalwater zo zuiver is dat het daadwerkelijk glas oplost. Het klinkt als sciencefiction, toch heeft het een reële basis. Het Baikalmeer is het diepste en één van de oudste meren ter wereld — zijn water is uitzonderlijk schoon.
Dankzij de geïsoleerde ligging, het beperkte menselijke ingrijpen en specifieke micro-organismen is het meer haast een natuurlijke referentie voor zuiverheid.
Wie beweert dat het daadwerkelijk glas “oplost”, neemt dat beter met een korrel zout. Het is eerder een metafoor: hoe zuiverder het water, hoe meer het geneigd is ionen op te nemen uit omgeving en materiaal — dankzij de polaire structuur van de watermolecule.
In laboratoria leidt uiterst zuiver water tot praktisch problemen: het wordt zo reactief dat het langzaam metalen en bepaalde glasdelen aantast.
- Fun fact: In Nederland is kraanwater in veel gemeenten veiliger en strenger gecontroleerd dan heel wat merken uit het schap.
Wat betekent “zuiver water” eigenlijk op moleculair niveau?
Voor chemici is zuiver water een extreem strikte definitie: H2O zonder enige opgeloste stof – dus geen (mineraal)zouten, gassen, micro-organismen, deeltjes, niets.
Zo’n niveau van zuiverheid haal je eigenlijk nooit — zelfs niet met de modernste laboratoriumtechniek. Vandaar dat chemici water eerder classificeren op basis van het soort en de hoeveelheid verontreinigingen, zoals geleidbaarheid of anionbelasting.
Er zijn drie hoofdtakken voor ultrapuur water, afhankelijk van het type laboratoriumonderzoek (Type I, II en III) — variërend van ultrastrenge analyses tot eenvoudige schoonmaak.
Ons “drinkwater” is hier ver van verwijderd. Het bevat altijd veilge hoeveelheden calcium, magnesium, natrium en wordt in Nederland streng getest en gefilterd om veilig te zijn — niet om 100% zuiver te zijn.
Mineraalwater komt uit natuurlijke bronnen; gezuiverd water (zoals sommige flessenmerken) heeft behandelingen als actieve kool of omgekeerde osmose ondergaan. Maar ook hier: compleet puur zal je het nooit aantreffen.
Kraanwater — mythen, waarheden en vergelijkingen
Veel Nederlanders associëren flessenwater met zuiverheid. Maar weet u dat kraanwater aan strengere eisen moet voldoen dan veel flessenwatermerken?
Volgens het CBS dronk de gemiddelde Nederlander in 2024 bijna 90 liter flessenwater per jaar — toch kan het voor je portemonnee en het milieu flink lonen om vaker de kraan open te draaien.
- Kraanwater levert alle noodzakelijke mineralen, is in de meeste plaatsen vrij van gevaarlijke stoffen én gecontroleerd.
- Het is stukken duurzamer: een liter flessenwater kost je tot wel 1000 keer zo veel als een liter kraanwater, meestal zonder noemenswaardig gezondheidseffect!
Het maken van een bewuste keuze vraagt dus méér dan enkel marketing te volgen.
Flessenwater: puurheid of puur business (en een flinke milieubelasting)?
Het idee van puur water, handig verpakt, groeide uit tot een miljoenenindustrie in Nederland — van SPA tot Sourcy of Bar-le-Duc. Maar in werkelijkheid zit in veel flessen gewoon gezuiverd leidingwater, met een marketingverhaal eromheen.
Volgens onderzoeksbureau SkyQuest zijn de wereldwijde markten voor flessenwater nu goed voor meer dan 300 miljard dollar (2025). De meeste merken benadrukken “zuiverheid”, exclusiviteit, en een gezonde levensstijl — toch bevat een groot deel van die flessen gewoon lokaal gefilterd water, soms aangevuld met mineralen… precies wat uit jouw eigen Quooker of waterleiding zou kunnen komen.
Intussen zadelen we het milieu op met bergen plastic afval. Voor elke geproduceerde liter flessenwater wordt er vaak méér water verspild, plus tonnen energie voor productie, transport en koeling.
- Schrikbarend feit: Elke minuut worden er wereldwijd ruim één miljoen plastic flesjes gekocht (VN-cijfers, 2024). Slechts een fractie wordt gerecycled.
Kortom: als je in Nederland woont, is kraanwater veilig, lekker en duurzaam. De extra kosten van flessenwater — economisch én ecologisch — zijn lastig te rechtvaardigen, behalve misschien als statussymbool of voor het gemak onderweg.
