Ergens middenin nergens — letterlijk verstopt in de oceaan — ligt een plek die dichter bij de ruimte is dan bij welke kust dan ook. We hebben het over Point Nemo, een uniek punt op aarde dat voor de meeste mensen compleet onbekend is, maar eigenlijk vol fascinerende verhalen zit.
Het klinkt misschien als een sciencefictionverhaal, maar het is pure werkelijkheid: een derde van Spanje verdwijnt er elke eeuw in het donker, niet vanwege een stroomstoring, maar door één van de opvallendste natuurverschijnselen van onze tijd. En ergens, op een kaart waar vrijwel niemand ooit kijkt, prijkt een rood stipje — precies waar Point Nemo zich bevindt.
Wat is Point Nemo eigenlijk?
Onze planeet barst van de onvoorstelbare plekken: van Werelderfgoed zoals de Kinderdijk tot beschermde natuur als de Hoge Veluwe. Maar niets is zo onbereikbaar als het Plein Nemo — officieel het meest afgelegen punt ter wereld. Gelegen in het diepe zuiden van de Stille Oceaan ligt deze mysterieuze locatie op meer dan 2700 kilometer van de dichtstbijzijnde kustlijn. Zelfs het internationale ruimtestation (ISS), dat zijn rondjes om de aarde draait op zo’n 416 kilometer hoogte, komt op sommige momenten dichter in de buurt van Nemo dan enig land.
Dit niemandsland zit niet op een continent, maar drijft eigenlijk in het absolute niets. Het werd voor het eerst beschreven door de Kroatisch-Canadese ingenieur Hrvoje Lukatela, die met behulp van complexe computersimulaties in 1992 de exacte locatie bepaalde.
Hij noemde het Point Nemo, verwijzend naar kapitein Nemo uit Jules Verne’s beroemde avonturenroman Twintigduizend mijlen onder zee — een subtiele knipoog naar onverkende wateren.
Waarom noemen wetenschappers Point Nemo het “ruimtegravenveld”?
Zet de coördinaten 48°52.6′Z 123°23.6′W in Google Maps en u ziet: werkelijk in het midden van nergens. Point Nemo is vooral berucht als de plek waar afgeschreven satellieten, onderdelen van ruimtevaartmissies en zelfs complete ruimtestations hun laatste rustplaats vinden. Daarom wordt dit gebied ook wel het ruimtegravenveld genoemd.
- Ver buiten enig woongebied — te onbereikbaar om schade aan te richten.
- Ruimtevaartorganisaties wereldwijd kiezen deze plek om te voorkomen dat restanten op plaatsen terechtkomen waar ze mensen of natuur in gevaar brengen.
- Bepaald geen ‘dagtriptip’: rond Point Nemo zijn er geen bewoners, geen vissers en nauwelijks leven te bekennen.
Volgens de laatste telling liggen er nu al meer dan 260 objecten uit de ruimte op de oceaanbodem rondom Nemo. Van oude Russische satellieten tot brokstukken van het welbekende ruimtestation Mir. Misschien ooit een stukje SpaceX — wie weet, want ook 2025 heeft weer zijn lanceringen.
Waar precies ligt Point Nemo?
De dichtstbijzijnde stukjes ‘land’ zijn Dusi-eiland bij de Pitcairn-eilanden (een Brits overzees gebied), Motu Nui nabij Paaseiland (onderdeel van Chili) en Maher-eiland bij Antarctica. Geen van deze plekken is bewoond — dus mocht u nu plannen maken voor een uitstapje… vergeet ’t maar. En zelfs de mensen bij Schiphol wisten tot voor kort niet waar dit precies ligt.
Bestaat er leven bij Point Nemo?
In de directe omgeving leven nauwelijks organismen: hooguit wat bacteriën of een krab verdwaalt er soms. Door de extreem afgelegen ligging en het gebrek aan voedingsstoffen overleeft er vrijwel niets. Er varen geen schepen, geen containers uit Rotterdam, geen toeristenboten. De stilte is hier letterlijk oorverdovend.
Nóg geïsoleerder: wonen op Tristan da Cunha
Voor wie denkt dat Point Nemo puur fantasie is: er zijn ook écht bewoonde plekken die met recht ‘afgelegen’ heten. Het eiland Tristan da Cunha ligt in de zuidelijke Atlantische Oceaan — inderdaad, duizenden kilometers van het dichtstbijzijnde vasteland (Saint Helena, op meer dan 2100 km). Toch wonen er ruim 250 mensen, formeel onder de Britse vlag. Boodschappen? Een boot uit Kaapstad doet er soms maanden over.
Het laat zien: zelfs in 2025 zijn er nog plekken op aarde waar de mens slechts sporadisch komt — of helemaal niet welkom is. Point Nemo blijft een mysterie — een stille herinnering dat de aarde nog vol onontdekte geheimen zit.
