Impact van niet-duurzame landbouw op bedreigde diersoorten
Volgens recente gegevens van de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN) komt ongeveer 28% van de meer dan 4.400 diersoorten in het Middellandse Zeegebied voor op de Rode Lijst van Bedreigde Soorten. Deze soorten worden geconfronteerd met risico’s door onhoudbare landbouwmethoden, zoals monocultuur, overmatig gebruik van pesticiden en kunstmest, en overbegrazing.
Daarnaast wordt 38% van alle bedreigde soorten in de regio beïnvloed door deze praktijken. Ze veroorzaken de verlies en degradatie van leefgebieden, wat gevolgen heeft voor vogels, zoogdieren, geleedpotigen, planten en andere groepen die cruciaal zijn voor het functioneren van ecosystemen.
Resultaten van het rapport over biodiversiteit en landbouw
Het rapport getiteld ‘Biodiversiteit en landbouw in de regio Middellandse Zee: Een perspectief op soortbehoud’, dat donderdag in Madrid werd gepresenteerd door het Middellandse Zee Samenwerkingscentrum van de IUCN, onthult dat 26% van de meer dan 4.400 geëvalueerde soorten in deze regio met uitsterven bedreigd worden. Dit percentage stijgt tot 50% bij zoetwatersoorten en tot 38% onder de wilde verwanten van gewassen.
Het rapport analyseert bedreigingen en geschikte habitats voor alle geregistreerde soorten in de Rode Lijst-database van de IUCN. Het benadrukt dat 18% van de mediterrane soorten afhankelijk is van agrarische landschappen om te overleven, vooral landschappen die traditioneel, divers en mosaïkaal worden beheerd.
Huidige staat van de land- en tuinbouwgebieden
De studie wijst erop dat ongeveer 82% van de landoppervlakte in het Middellandse Zeegebied wordt gebruikt voor landbouwactiviteiten. Daarnaast worden 18% van de landbouwhabitats beschouwd als geschikt voor 18% van de soorten, terwijl slechts 2% als habitats van uiterst groot belang worden aangemerkt.
Prioritaire regio’s voor biodiversiteitsbehoud
Het rapport benoemt regio’s zoals Zuid-Spanje, Griekenland, Turkije en delen van Noord-Afrika als prioritaire gebieden. Voor het eerst wordt de Strengthening and Threat Reduction (STAR)-methode toegepast op regionaal niveau. Deze tool beoordeelt de voordelen van het verminderen van bedreigingen voor soorten en suggereert dat verbeteringen in landbouwpraktijken de risico’s op uitsterven aanzienlijk kunnen beperken.
Beleidsaanbevelingen en internationale doelstellingen
De auteurs roepen overheden en actoren binnen de agrovoedingssector op om biodiversiteitsdoelen te integreren in hun beleidsvorming. Binnen de Europese Unie betekent dat het versterken van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) en de uitvoering van de Natuurherstel Verordening; in Noord-Afrika wordt gepleit voor afstemming op het mondiale biodiversiteitkader van Kunming-Montreal.
Waarde van landbouw voor biodiversiteit
Maher Mahjoub, directeur van het Middellandse Zee Samenwerkingscentrum van de IUCN, herinnert eraan dat het Middellandse Zeegebied een biodiversiteitshotspot is dat door millennia lang boeren en landgebruik gevormd werd. Hij benadrukt dat ondanks deze geschiedenis er nu dringend balans moet worden gevonden tussen voedselproductie en natuurbehoud. Het integreren van biodiversiteit in de landbouw wordt niet alleen gezien als een ecologische noodzaak, maar ook als een economische en sociale kans voor landelijke gemeenschappen.
Evenement en presentatie
De presentatie van het rapport vond plaats tijdens een evenement aan de Escola Técnica Superior de Ingeniería Agronómica, Alimentaria y de Biosistemas (ETSIAAB) van de Technische Universiteit Madrid, georganiseerd door het IUCN Middellandse Zee centrum in samenwerking met het Ministerie voor Ecologische Transitie en Demografische Uitdagingen (MITECO).
