Hoge sterftecijfers onder mediavertegenwoordigers
Volgens rapporten van Reporters Without Borders (RSF) zijn in 2025 al 67 journalisten omgekomen tijdens hun werkzaamheden. Ruim 43 procent van deze gevallen is toe te schrijven aan gewelddaden door het Israëlische leger in de Gazastrook, waardoor het gebied het gevaarlijkste ter wereld is geworden voor journalisten.
RSF benadrukt dat de dood van journalisten niet slechts het resultaat is van ongelukken, maar meestal het gevolg van gerichte aanvallen. Deze kunnen afkomstig zijn van reguliere of niet-reguliere strijdkrachten en worden vaak uitgevoerd door georganiseerde misdaadgroepen of overheidsinstanties.
Internationale conflicten en gevaarlijke regio’s
Het rapport wijst op de betrokkenheid van het Russische leger in Oekraïne, waar zowel binnenlandse als buitenlandse journalisten onder vuur komen te liggen. Daarnaast wordt Sudan genoemd als een ‘speciaal gevaarlijk slagveld’ voor journalisten, waardoor het op de derde plek staat in de ranglijst van landen met de hoogste risico’s voor mediavertegenwoordigers, na Palestina en Mexico.
Mexico behoort tot de gevaarlijkste landen wegens een aanzienlijke stijging in het aantal moorden op journalisten. Het jaar 2025 kende met negen gevallen het meest dodelijke jaar tot nu toe en plaatst het land als tweede gevaarlijkste plek voor journalisten wereldwijd.
Disproportionele risico’s in Latijns-Amerika
Volgens gegevens vormt Latin-Amerika 24 procent van alle in de wereld vermoorde journalisten. Lokale verslaggevers betalen hierbij het hoogste prijs, vaak in situaties van geweld en intimidatie.
Het merendeel van de buitenlandse journalisten die om het leven kwamen, deed dat tijdens verslaggeving in hun eigen land. Een Franse fotograaf, Antoni Lallican, werd gedood door een drone-aanval in Oekraïne. Ook de Salvadoriaanse journalist Javier Hércules viel in Honduras, waar hij al meer dan tien jaar woonde.
Nieuwe vormen van geweld en risico’s
Journalisten worden niet alleen gedood, maar ook vaak het slachtoffer van andere vormen van agressie. Op wereldwijde schaal bevinden zich momenteel 503 journalisten in detentie. China heeft de grootste gevangenis voor journalisten met 121 gevangenen, terwijl Rusland met 48 journalisten vastzit, waaronder 26 Oekraïense verslaggevers.
In Syrië wordt de situatie nog ernstiger geacht; na de val van Bashar al-Assad is weinig bekend over de arrestatie of ontvoering van journalisten, maar het land staat bekend om het hoge aantal vermiste mediaprofessionals — meer dan 25 procent van het totaal wereldwijd.
Aanvallen en uitsluiting op basis van intimidatie en haat
RSF wijst erop dat de haat tegen journalisten leidt tot systematisch geweld. In 2025 werden 67 journalisten gedood, niet door toeval of bijvangst, maar doelbewust vanwege hun werkzaamheden. Critici op de media zouden volgens RSF nooit worden geïntimideerd of aangevallen, tenzij het om gerichte acties gaat.
De organisatie roept op tot versterkte pogingen om de impunititeit te verminderen en wijst op het falen van internationale organisaties die niet in staat zijn om de bescherming van journalisten in conflictgebieden af te dwingen. Dit gebrekkige optreden wordt mede toegeschreven aan het afnemende politieke moed van regeringen om beleid tot bescherming door te voeren.
Gevangenschap en vermissingen
Schattingen geven aan dat wereldwijd 503 journalisten momenteel vastzitten. Aan de top van de detentieaantallen staan China, Myanmar en Rusland. Israël volgt als tweede in het aantal arrestaties van buitenlandse journalisten.
Rusland, Georgië, Azerbeidzjan en Wit-Rusland illustreren de ernstige bedreigingen voor persvrijheid in voormalige Sovjetlanden. In Georgië bijvoorbeeld leidde de autoritaire koers van de pro-Russische regering begin 2025 tot de arrestatie van journaliste Mzia Amaghlobeli.
Ontvoeringen en vermiste verslaggevers
Verschillende regio’s blijven kampen met aanzienlijke aantallen vermiste journalisten. In 2025 zijn 135 verslaggevers nog steeds vermist, waarvan velen al meer dan 30 jaar. Vooral Mexico (28 vermiste) en Syrië (37 vermiste) worden hierbij genoemd.
In Syrië blijven 37 journalisten vermist, waarvan velen gijzelaars waren van Islamitische Staat of gevangen door Bashar al-Assad. Ondanks de val van beide regimes is geen enkel slachtoffer teruggevonden.
Yemen is het epicentrum van journalistenvangst in 2025, met zeven beroepsgenoten die als gijzelaar worden vastgehouden. In Mali werden twee mediaprofessionals, Saleck Ag Jiddou en Moustapha Koné, twee jaar geleden gevangengenomen door onbekende gewapende groepen toen ze op weg waren naar Gao.
