Bezoek van de Duitse minister-president in Brussel
Op 4 december 2025 reisde de Duitse kanselier Friedrich Merz naar Brussel voor een gezamenlijke dinner met de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, en de Belgische premier Bart De Wever. De bijeenkomst had als doel te bespreken hoe bevroren Russische activa kunnen worden ingezet voor de financiering van de wederopbouw van Oekraïne. Merz wilde vooral overtuigen van het gebruik van de bevroren activa, die in België en andere lidstaten onder beheer staan.
Verschuiving in reisplannen en overleg
Volgens een woordvoerder van de Duitse regering besloot Merz zijn oorspronkelijk geplande reis naar Oslo uit te stellen. In plaats daarvan zou hij direct naar Brussel gaan voor privébesprekingen met De Wever en Von der Leyen. Europese bronnen bevestigden dat er inderdaad een driegesprek plaatsvond, waarmee de voorbereiding op het voorstel werd benadrukt.
Het voorstel voor het gebruik van Russische activa
Merz ondersteunde het idee om de liquiditeit van de uitgestelde Russische activa te gebruiken voor Oekraïense financieringsbehoeften in de komende twee jaar. De Internationale Monetaire Fund (IMF) schatte dat minimaal 135 miljard euro nodig zou zijn, en Merz betoogde dat het inzetten van deze middelen Europa in staat zou stellen niet alleen Oekraïne te ondersteunen, maar ook een duidelijke boodschap te sturen naar Moskou.
De strategische bedoelingen
Volgens Merz zou het gebruik van de bevroren activa Europa’s vermogen tot actie onderstrepen, door te tonen dat voortzetting van de agressie onrendabel is. Hij stelde dat dit geen signaal is om het conflict te verlengen, maar eerder om het op te lossen. Hij benadrukte dat het een manier is om Europa’s invloed en vastberadenheid te laten zien, zoals hij in een column in de Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) uiteenzette.
Belangrijkste bezwaren uit België
De Belgische regering wees het voorstel echter expliciet af, wegens juridische bezwaren. België stelt dat het gebruik van de bevroren activa in strijd is met het internationale recht, omdat het als confiscatie wordt beschouwd. Daarnaast verlangt België garanties dat andere EU-lidstaten achter de beslissing zullen staan, zeker in geval van een juridische claim van de Russische centrale bank of represaillemaatregelen door het Kremlin.
Verdeelde meningen en juridische zorgen
De activiteiten van Euroclear, de Belgische depotbank die het merendeel van de relevante activa bewaart, vormen volgens Belgische autoriteiten het punt van geschil. Het gebruik van de Russische bezittingen zou de nationale en internationale rechtskwesties op de proef stellen, en er is bezorgdheid over mogelijke conflicten met het internationaal recht en de belangen van de Belgische staat.
