Politiek akkoord over de toepassing van geavanceerde genetische technieken
De Europese Unie heeft een voorlopig politiek akkoord bereikt over het voorstel van de Europese Commissie betreffende nieuwe genoomtechnieken, vaak aangeduid als NGTs (Nieuwe Genoomtechnieken). Deze technieken veranderen het genetische materiaal van organismen en kunnen de innovatie in de verbetering van gewassen en planten binnen de EU aanzienlijk stimuleren.
Hoewel de regelgeving pas vanaf 2028 van kracht wordt, is het doel vooral om boeren te ondersteunen bij het verbouwen van planten die beter bestand zijn tegen de gevolgen van klimaatverandering. Daarnaast willen beleidsmakers dat gewassen duurzamer worden, waardoor minder hulpbronnen, meststoffen en pesticiden nodig zijn om plagen te bestrijden. Dit beleid moet de Europese landbouwsector concurrerender maken door gelijkwaardige voorwaarden met andere internationale producenten te scheppen.
Voordelen en veiligheidsnormen van de nieuwe technieken
Door het invoeren van deze maatregelen wordt de administratieve last voor boeren en producenten aanzienlijk verminderd. Tegelijkertijd blijven de veiligheidsnormen voor planten en NGT-producten hoog, verzekert de EU. Brussel benadrukt in een verklaring dat deze nieuwe genoomtechnieken “innovatieve tools zijn die onze landbouw- en bio-economiesectoren kunnen stimuleren door snellere, gerichte en precieze wijzigingen in plantvariëteiten mogelijk te maken, in tegenstelling tot traditionele teeltmethoden”.
Er wordt vooral gefocust op het ontwikkelen van gewassen die klimaatbestendig zijn, bestand tegen plagen, of die een hogere opbrengst bieden, mede door het gebruik van deze geavanceerde technieken.
Regelgeving en criteria voor verschillende groeperingen van genetisch gemodificeerde planten
De onderhandelaars uit het Europees Parlement en de lidstaten bereikten overeenstemming over het vrijstellen van bepaalde planten van de strenge regelgeving. Dit betreft onder meer planten die op natuurlijke wijze of via traditionele reproductiemethoden worden gekweekt. Deze planten vallen onder de categorie NGT1 en worden vrijgesteld van de meeste voorschriften uit de EU-wetgeving over genetisch gemodificeerde organismen (GGO’s).
Deze planten worden onderworpen aan een verificatieproces dat gebaseerd is op specifieke criteria. Indien ze voldoen aan deze voorwaarden, worden ze behandeld als reguliere planten. Voor alle overige genetisch aangepaste planten (NGT2) blijven de bestaande normen wel van kracht. Deze regelgeving geldt zowel voor planten die in de EU worden geteeld als voor geïmporteerde gewassen.
Eigenschappen en controlemaatregelen voor NGT-planten
De partijen hebben criteria vastgesteld om vast te stellen welke planten onder de categorie NGT1 vallen. Bovendien is, op verzoek van het Europees Parlement, een lijst opgesteld met kenmerken die niet toegestaan zijn voor deze groep, zoals bekende insecticiderende effecten en tolerantie voor herbiciden.
Om het gebruik van deze genoomtechnieken te richten op klimaat- en plaagbestendigheid, hebben de wetgevers Brussel en de lidstaten opgedragen het effect en de duurzaamheid van gemodificeerde planten te monitoren. Dit zal gebeuren op basis van gegevens die worden verzameld via officiële controles.
De regelgeving wordt nu formeel door het Europees Parlement en de Raad vastgesteld. De wet zal worden gepubliceerd in het Europees Publicatieblad in 2026 en twee jaar later van kracht worden.
