- Innovatieve recycling van neodymiummagneten uit afgedankte apparaten
- Geen giftige oplosmiddelen of gevaarlijk afval bij het proces
- Herwinning van neodymium tot 99,7% zuiverheid
- Selectieve scheiding: neodymium versus dysprosium
- Holmium blijkt terug te vinden in moderne elektromotoren – verrassend actueel
- Doorbraak voor duurzaamheid én onafhankelijkheid van Europese en Amerikaanse grondstoffen
Nieuwe recyclingtechniek geeft Europa en Amerika grip op kritische grondstoffen
dr. Miloslav Polashek en zijn team aan het Instituut voor Organische Chemie en Biochemie in Praag (IOCB) hebben een unieke technologie ontwikkeld om zeldzame aardmetalen — zoals neodymium en dysprosium — te scheiden uit gebruikte magneten van elektrische auto’s. Zonder organische oplosmiddelen en zonder giftige stoffen, waardoor gevaarlijk afval tot nul wordt teruggebracht. Het onderzoek verscheen eind juni in het toonaangevende American Chemical Society-tijdschrift, en dat blijft in 2025 nog steeds veelbesproken.
Zeldzame aardmetalen: de sleutel tot energie en technologie
Zonder neodymium, dysprosium en – de laatste tijd steeds vaker: holmium – zou u geen krachtige permanentmagneten hebben zoals die in:
- Windmolens
- Elektromotoren van voertuigen
- Smartphones en laptops
- Medische scans en datacentra
Deze magneten maken het mogelijk om kinetische energie efficiënt om te zetten in elektriciteit en omgekeerd. Zonder hun uitzonderlijke prestaties zou de transitie naar hernieuwbare energie en elektrisch vervoer flink vertragen.
Milieu-uitdagingen en geopolitieke zorgen
Het huidige winnen en raffineren van zeldzame aardmetalen is uiterst vervuilend: veel energie en de productie van toxisch én radioactief afval. Daarbij beheerst China meer dan 85% van de wereldmarkt — Europa en de VS zijn voorlopig strategisch afhankelijk.
‘Urban mining’ als urgent alternatief
Urban mining, oftewel het winnen van waardevolle materialen uit afgedankte apparaten, wordt steeds urgenter. Magneten uit elektrische auto’s, windturbines en oude elektronica zijn volop lokaal beschikbaar — ze kunnen onze eigen bron van zeldzame aardmetalen worden en de noodzaak van nieuwe mijnbouw flink terugdringen.
Dr. Polashek vat het raak samen:
“We weten allemaal dat binnen tien jaar de vraag naar zeldzame aardmetalen primair via mijnbouw niet meer te dekken is. Efficiënte recycling wordt het sleutelwoord.”
Schoon, slim en efficiënt: zo werkt de nieuwe techniek
Het technische hoogstandje van het team is een moleculair chelaat dat:
- neodymium neerslaat uit een wateroplossing naar vaste stof
- dysprosium netjes in oplossing laat voor verdere verwerking
- toepasbaar is op andere lanthaniden
Met dit proces wordt neodymium tot 99,7% zuiverheid teruggewonnen — vergelijkbaar of zelfs beter dan bestaande industriële methodes, maar zonder giftige chemicaliën.
Industriële toepassing en verrassende inzichten
Het procédé is inmiddels gepatenteerd en in een technisch-economische testfase voor industriële opschaling. Opvallend is dat holmium – een aardmetaal waar bijna niemand op lette – inmiddels gesignaleerd is in moderne elektromotoren. Daar moeten bestaande recyclingtrajecten dus echt op worden aangepast — een interessante wake-up call!
Potentie voor de toekomst: een circulaire economie binnen bereik
Deze doorbraak is een concrete stap naar een circulaire, duurzame economie zonder onnodige milieuschade.
Wat levert het op?
- Veel minder milieuschade door minder mijnbouw
- E-waste wordt nieuwe grondstof — geen berg afval, maar een lokale schat
- Meer technologische zelfstandigheid binnen Europa en Nederland
- Stimulans voor hernieuwbare energie — juiste materialen blijven beschikbaar
- Versneld halen van klimaatdoelstellingen dankzij zuivere, schone technologie
Slim recyclen van zeldzame aardmetalen lost dus niet alleen een technisch probleem op: het biedt een praktisch én haalbaar pad naar een echt duurzame, CO2-neutrale industrie. Daar kunnen zelfs de mensen in Eindhoven of Groningen iets mee — en wie weet koopt u straks een elektrische fiets die deels gebouwd is uit deze schone, teruggewonnen metalen.
