Toename in omzet uit de verkoop van wapens en militaire diensten
In 2024 regarderde de totale omzet van de honderd grootste producenten van wapens en militaire diensten een groei van 5,9% ten opzichte van het voorgaande jaar. Het bereikte een recordhoogte van 679 miljard dollar, volgens een rapport van het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), dat maandag werd gepubliceerd. De toename wordt toegeschreven aan de conflicten in Oekraïne en Gaza, een groeiende militaire uitgavenpatroon en toenemende geopolitieke spanningen.
Regionale verdelingen en de rol van Amerikaanse en Europese bedrijven
Het rapport wijst uit dat het grootste deel van de wereldwijde stijging werd gedragen door bedrijven in de Verenigde Staten en Europa. Er waren however ook jaar-op-jaar stijgingen in bedrijven uit alle regio’s die in de top 100 van SIPRI staan, inclusief data van Russische en Chinese bedrijven tussen 2002 en 2024. Een uitzondering vormen Azië en Oceanië, waar diverse problemen in de Chinese wapenindustrie hebben geleid tot een afname van de regionale totale omzet, aldus het onderzoeksinstituut.
Toenamen in de Verenigde Staten
In de Verenigde Staten stegen de inkomsten van de top honderd bedrijven met 3,8%, tot 334 miljard dollar. Van de 39 Amerikaanse bedrijven in de ranking boekten er 30 een omzetstijging, voornamelijk door de verkoop van wapens. Notabele namen in deze lijst zijn Lockheed Martin, Northrop Grumman en General Dynamics.
Impact van vertragingen en kostenoverschrijdingen
Het rapport legt de nadruk op wijdverspreide vertragingen en kostentoenames als belangrijke factoren die de ontwikkeling en productie van kernprogramma’s beïnvloeden, zoals de F-35 straaljager, de Columbia-klasse onderzeeër en de Sentinel intercontinentale raket. Deze situatie schept onzekerheid over de tijdige levering en inzetbaarheid van nieuwe wapensystemen en de upgrades van bestaande voorzieningen.
“Vertragingen en toename in kosten zullen onvermijdelijk de planning en het defensiebudget van de Verenigde Staten beïnvloeden,” aldus Xiao Liang, onderzoeker bij het SIPRI-programma voor militaire uitgaven en wapenenproductie. Volgens hem kan dit leiden tot bezuinigingen en efficiënter budgetbeheer binnen de Amerikaanse defensie-uitgaven.
Wapenindustrie in Europa consolidatie en uitdagingen
Van de 26 Europese wapennamelijkheden uit de top 100 van SIPRI hebben 23 bedrijven een omzetgroei geregistreerd, exclusief Russische bedrijven. De totale omzet steeg met 13%, tot 151 miljard dollar, mede dankzij de vraag die voortkomt uit de oorlog in Oekraïne en de angst voor Russische agressie.
De Tsjechische firma Czechoslovak Group noteerde de grootste procentuele stijging, met een groei van 193% naar 3,6 miljard dollar. Het bedrijf meldde dat het grootste deel van haar omzet voortkomt uit Oekraïne, mede dankzij de Tsjechische munitie-inisiatief voor Oekraïne. Een Oekraïense producent, JSC Ukrainian Defense Industry, zag haar inkomsten met 41% stijgen, tot 3 miljard dollar.
Jade Guiberteau Ricard, onderzoeker bij SIPRI, waarschuwt dat een tekort aan materialen, vooral kritieke mineralen, een groeiend probleem kan vormen voor de Europese wapenindustrie. Ze noemt onder meer de afhankelijkheid van Russische titan en de verhoogde kosten door exportbeperkingen vanuit China. Bedrijven zoals Thales en Rheinmetall benadrukken dat het herstructureren van supply chains voor 2024 hoge kosten met zich mee kan brengen.
Russische wapenindustrie ondanks sancties
De twee belangrijkste Russische wapensystemen fabrikanten uit de top 100 van SIPRI, Rostec en United Shipbuilding Corporation, zagen hun omzet met 23% toenemen tot 31,2 miljard dollar, ondanks internationale sancties na de invasie in Oekraïne. SIPRI meldt dat de binnenlandse vraag voldoende was om de vermindering in exportomzetten te compenseren.
Een probleem voor de Russische industrie blijft echter het tekort aan gekwalificeerd personeel, wat volgens SIPRI de productie kan vertragen en innovatie kan beperken. Diego Lopes da Silva, hoofdonderzoeker bij het programma voor militaire uitgaven, benadrukt dat de industrie veerkracht heeft getoond tijdens de oorlog en niet zo zwak presteerde als verwacht.
Toename in Azië, Oceanië en het Midden-Oosten
Voor het eerst registreerden Azië en Oceanië samen een daling in de omzet uit militaire wapenverkopen, met een algemene afname van 1,2% tot 130 miljard dollar. Deze regionale daling is vooral toe te schrijven aan Chinese bedrijven, die hun inkomsten met 10% zagen afnemen, gedreven door een 31% daling bij NORINCO.
In tegenstelling hiermee blijven Japanse en Zuid-Koreaanse bedrijven in de top 100 groeien dankzij sterke vraag uit Europa en binnenlandse markten. Daarnaast bestaan er voor het eerst negen bedrijven uit het Midden-Oosten in de ranglijst, die gezamenlijk 31 miljard dollar aan inkomsten haalden. Israëlische wapenbedrijven zagen hun inkomsten met 16% stijgen tot 16,2 miljard dollar. Ook Turkse bedrijven en het staatsbedrijf EDGE Group uit de Verenigde Arabische Emiraten stegen in omzet, met respectievelijk 10,1 miljard dollar (11% groei) en 4,7 miljard dollar.
