Je zou denken dat goud vinden makkelijk is — als je hoort over vulkanen die edelmetalen in de lucht slingeren, krijg je het idee dat het zowat voor het oprapen ligt. Maar niets is minder waar. Goud is zeldzaam, gewild én iedere vondst heeft direct een bijzondere historische waarde — zeker als het om echte schatten gaat.
Inhoudsopgave
Dat overkwam Ronald Klukas, lid van de archelologische vereniging op het Isle of Man. Tijdens een doordeweeks rondje met zijn metaaldetector stuitte hij op een fragment van Vikinggoud, begraven in de Manx-bodem – al zo’n duizend jaar.
Vanwege de ouderdom én de unieke historische context is de vondst direct tot nationaal erfgoed verklaard en is het nu te bewonderen in de bekende Vikingcollectie van het Manx Museum.
Viking gouden armband erkend als schat
Het stukje metaal dat Klukas vond, bleek een stuk van een Viking gouden armband uit circa het jaar 1000 te zijn. Jawel, echt meer dan duizend jaar oud.
Een detail dat archeologen direct opviel, is de complexe structuur: dunnere gouddraden kunstig in elkaar gevlochten. Zulke precisie zie je alleen bij sieraden uit de hogere sociale klassen — en bij mensen die hun vak écht verstaan.
Hoewel het gevonden fragment slechts 3,7 cm meet (vertrouw ons, dat is klein), schatten experts dat het oorspronkelijk 7,7 cm was. Met een totaalgewicht van 26,26 gram was het niet alleen waardevol, maar gold het vroeger ook als investering en statusobject.
In de Vikingtijd waren sieraden als deze geen loutere decoratie: ze waren ook een soort valuta. Ze werden naar behoefte in stukjes gehakt en gebruikt als betaalmiddel. Als je goed kijkt, zie je zelfs insnedes langs de randen — sporen van kleine betalingen, eeuwen geleden.
Deze armband heeft waarschijnlijk eerst nog ‘gecirkuleerd’ voor hij begraven werd — waarvoor? Dat blijft een mysterie, en mogelijk zullen we het nooit helemaal weten.
Perfecte locatie voor schatzoekers in het Verenigd Koninkrijk
Het Isle of Man stond al bekend om z’n ruige natuur, jaarlijkse TT-races en relaxte kustcafés (voor de kenners: The Shed bij Laxey is mijn persoonlijke tip). Maar deze vondst laat zien dat de waarde van Man nog veel dieper gaat — letterlijk.
Tussen 900 en 1000 na Christus was het eiland een van de belangrijkste Viking-handelsroutes over de Ierse Zee. Scandinavische groepen vestigden zich er en brachten een unieke mengeling van economieën met zich mee. Het geldsysteem was hybride: deels munten, deels ruwe edelmetalen — precies zoals deze vondst aantoont.
Nog iets unieks: vrijwel alle Vikingvondsten op Man zijn van zilver. Goud komt zelden voor, wat deze schat nóg bijzonderder maakt. Je struikelt dus niet over gouden armbanden — zelfs niet op Man.
Bijzonder verhaal van een veteraan die een Viking-schat vond op Man
Misschien verwacht je dat zulke vondsten gedaan worden door internationale onderzoeksteams, maar juist Ronald Klukas — een lokale veteraan — stond met de armen in de grond.
Klukas, die in 2025 zijn vijftigjarig jubileum als amateur-archeoloog vierde, is voor de echte schatzoekers misschien een bekende naam. Eerder schonk hij al zilver- en loden voorwerpen aan het Manx National Heritage, maar deze gouden vondst overtrof alles.
Zijn bijdrage helpt onderzoekers het Viking-tijdperk op Man opnieuw te bekijken — vooral de economische rol van prachtig gemaakte sieraden. Kijken we de komende jaren anders naar ons eigen erfgoed? Ik durf te wedden van wel.
