Aftrap van de staking en protesten
Op woensdag begonnen de stakingen bij de zes openbare universiteiten in de regio Madrid, waar studenten en medewerkers samenkwamen voor een demonstratie voor het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Universiteiten. Om 15.30 uur verzamelden ze zich voor het overheidsgebouw om een verzoek in te dienen voor deelname aan de onderhandelingscommissie over de nieuwe wetgeving betreffende hoger onderwijs, wetenschap en universiteiten, de zogenaamde LESUC. De slogan voor de betogingen luidde: “Zonder ademruimte voor de universiteiten, geen vrede voor degenen die ons onderdrukken”.
De stakingen ontstonden uit onvrede over de onderfinanciering van de universiteitscentra en controverse over plannen van de regionale regering met betrekking tot de nieuwe wet. Die wet moet nog voor het eind van het jaar in de regionale parlementen worden goedgekeurd en bevat bepalingen die de financiering en regelgeving van de instellingen beïnvloeden.
Financieringsproblematiek en eisen
Een van de belangrijkste punten in de nieuwe wet is de financiering van de openbare universiteiten, die herhaaldelijk aangeven dat ze zich in een financiële crisis bevinden. Rectoren van onder meer de Complutense Universiteit (UCM), Autónoma Universiteit (UAM), Technische Universiteit (UPM), Universiteit van Alcalá (UAH), Rey Juan Carlos (URJC) en Carlos III (UC3M) waarschuwden enkele maanden geleden voor het risico dat de universiteiten in een ‘financiële benarde situatie’ verkeren, met impliciete verwijzingen naar het gebrek aan voldoende middelen.
De belangrijkste eis van de koepelorganisatie van de openbare universiteiten is dat de regionale overheid 1% van het bruto binnenlands product (BBP) aan universiteitsfinanciering toewijst. Volgens de demonstranten ligt de huidige investering slechts op 0,4%. Het voorstel voor de nieuwe wet verdeelt de financiering in drie onderdelen: een basisbudget voor personeel en investeringen, een deel voor infrastructurele behoeften en een derde voor doelstellingen. In dat laatste onderdeel stelt de regio 10 miljoen euro beschikbaar.
Bovendien wordt van de universiteiten verwacht dat zij minstens 30% van hun uitgaven uit andere bronnen dan overheidsmiddelen financieren.
Protesten en acties op de eerste dag
Op de eerste dag van de staking worden er naast de protestbijeenkomst voor het ministerie ook acties georganiseerd op de campus. Vanaf 8.30 uur zullen er picketlines bij de universiteiten ontstaan. Om 10.00 uur is de zogenoemde ‘pasacamups’ – informatieve rondes op de facultiteiten over de protestacties.
Voor de Complutense Universiteit, die onlangs een lening van 34,5 miljoen euro van de regio moest afsluiten vanwege haar tekort, worden er om 12.00 uur spandoeken opgehangen en een concentratie gehouden op de campus Campus Universitair. Volgens de vakbond CGT worden tevens lessen georganiseerd in sociale semiotiek, sociale arbeid en handicap op verschillende locaties, waaronder het plein Plaza de Pedro Zerolo. Deze evenementen maken deel uit van de initiatief ‘De uni op straat’.
De Universiteit van Alcalá de Henares organiseert een concentratie bij het rectoraat om 13.30 uur vanwege de onderbrekingen in het treinverkeer (lijnen C-2, C-7, C-8 en Civis) veroorzaakt door werkzaamheden van de infrastructuurbeheerder Adif tot aan zaterdag. De werkzaamheden verhinderen het gebruik van deze lijnen tussen San Fernando en Azuqueca.
Derde dag van protest
De tweede dag van de staking staat gepland voor donderdag, met een mars vanaf Atocha naar Puerta del Sol, waar de officiële zetel van de regionale overheid, de Real Casa de Correos, gevestigd is. Daar starten om 18.00 uur demonstraties, ondersteund door syndicaten zoals CC.OO., UGT, CGT en CNT.
Het standpunt van de regionale overheid
De regionale ministerie onder leiding van Emilio Viciana verdedigt de aanpak van het financieringsvraagstuk. Volgens hen worden momenteel diverse inbreng en suggesties van de onderwijsgemeenschap verzameld om de nieuwe wet zo breed mogelijk draagvlak te laten bereiken. Bij de rectoren vonden bovendien overleg en bijeenkomsten plaats, onder meer in de zomer en kort voor de zomervakantie, met als doel alle input te bundelen en te verwerken in de uiteindelijke tekst.
De regionale begroting voor het komende jaar voorziet in een bedrag van 1.239,7 miljoen euro voor de financiering van de openbare universiteiten. Dit is 75,3 miljoen euro meer dan in 2025, wat neerkomt op een stijging van 6,5%. Deze toewijzing vertegenwoordigt meer dan 4% van het totale regionale budget voor het komende jaar.
