Verordening betreffende erkenning van huwelijk tussen gelijken
De Europese Unie heeft op dinsdag een belangrijke uitspraak gedaan over de erkenning van huwelijken tussen personen van hetzelfde geslacht binnen haar lidstaten. Het Hof van Justitie van de Europese Unie (EU-Hof) heeft geoordeeld dat elke lidstaat verplicht is het huwelijk dat in een andere lidstaat is gesloten – ongeacht of dat huwelijk is erkend volgens de nationale wetgeving – als rechtsgeldig te beschouwen. Dit besluit volgt op een zaak waarin het niet erkenden van een homogeweldig huwelijk tot problemen leidde voor het recht op vrij verkeer en verblijf van de betrokken koppels.
Rechtsgrond en grensoverschrijdende rechten
Volgens het EU-Hof is de nationale wetgeving rondom het huwelijksrecht een kwestie die onder de bevoegdheid van de lidstaten valt. Echter, bij het uitvoeren van deze bevoegdheid dienen lidstaten eveneens de Europese rechtsregels en de fundamentele rechten te respecteren. In het bijzonder de vrijheid van de burgers om vrij te reizen en te verblijven binnen de EU. Het hof benadrukt dat een lidstaat, bij het creëren of erkennen van een gezinsleven van haar burgers, rekening moet houden met het Europese recht dat het toestaat dat Europese burgers hun recht op vrij verkeer en residence kunnen uitoefenen.
Concreet gevolg voor burgers en erkenning
Het arrest verduidelijkt dat als een Europese burger echt een gezinsleven opbouwt in een ander lidstaat, bijvoorbeeld door middel van een wettelijk huwelijk, hij of zij de zekerheid moet hebben deze aanspraak ook te kunnen behouden bij terugkeer naar het thuisland. Het niet erkennen van een homogeweldig huwelijk dat in een andere lidstaat rechtsgeldig is gesloten, kan ernstige administratieve, professionele en persoonlijke problemen veroorzaken. Het kan ertoe leiden dat de koppels in hun oorspronkelijke lidstaat gedwongen worden als ongehuwd te worden beschouwd, ondanks hun huwelijk elders.
Flexibiliteit en voorwaarden voor erkenning
De uitspraak onderstreept dat lidstaten enige beoordelingsruimte hebben in het vaststellen van de methoden voor de erkenning van dergelijke huwelijken. Een van de opties is het transcriberen van een buitenlandse huwelijksakte in het nationale register. Daarnaast kunnen andere methoden worden ontwikkeld, mits deze geschikt en gelijkwaardig zijn aan de erkenning die wordt verleend voor heteroseksuele huwelijken. Het is daarbij van belang dat deze erkenningsvormen niet onnodig belemmerend of discriminerend zijn voor koppels van hetzelfde geslacht.
Geen bedreiging voor nationale identiteit of openbare orde
Het EU-Hof verduidelijkt eveneens dat het erkennen van dergelijke huwelijken niet de nationale identiteit of de openbare orde in gevaar brengt. Een lidstaat is niet verplicht het huwelijk tussen twee personen van hetzelfde geslacht in zijn eigen nationale wetgeving op te nemen. De verplichting tot erkenning ligt niet in strijd met de nationale rechtsorde, zolang de erkenning niet tot ongepaste inmenging leidt.
Context van de zaak
De uitspraak kwam naar aanleiding van een procedure die was aangespannen door het Hooggerechtshof van Polen. Daarin werd een homogeweldig huwelijk dat in Duitsland was gesloten, betwist. Eén van de partners had ook de Duitse nationaliteit. De koppels wilden hun huwelijkscertificaat laten transcriberen in het Poolse burgerregister, maar de aanvraag werd afgewezen. Vervolgens gingen zij in beroep en stelde de Poolse rechterlijke instantie een prejudiciële vraag aan het EU-Hof of nationale regels die het erkennen en registreren van dergelijke huwelijken binnen de EU beperken, juridisch compatibel zijn met het Europese recht.
