Organisatie en oproep tot acties
De coördinatiegroep van platforms van de zes openbare universiteiten in de regio Madrid, bestaande uit zowel werknemers als studenten, heeft voor woensdag en donderdag twee grote demonstraties georganiseerd. Deze acties moeten druk uitoefenen op de Spaanse overheid om meer financiering voor het hoger onderwijs vrij te maken.
Op maandag maakten vertegenwoordigers van deze platforms hun eisen bekend voor de voorgenomen besluitvorming rondom de nieuwe wetgeving. Ze eisten de intrekking van de toekomstige Wet op Hoger Onderwijs, Universiteiten en Wetenschap (LESUC) en vroegen om een nieuwe meerjarige financieringsplanning. Daarnaast wordt niet uitgesloten dat er een langdurige staking kan volgen.
Eva Aladro, docente aan de Universiteit Complutense Madrid (UCM) en lid van het platform, benadrukte dat er eerst een onderhandelingsproces moet komen. “Dit proces moet inclusief zijn en plaatsvinden in overleg met de rectoraten, werknemersverenigingen, vakbonden en studenten. Het is belangrijk dat er een tekst komt die echt de publieke universiteit ondersteunt, in plaats van deze te vernauwen,” zei ze. De UCM moest recent een lening van 34,5 miljoen euro afsluiten om haar financiers te dekken vanwege haar tekort.
Details van de demonstraties en acties
De eerste protestactie vindt plaats op woensdag om 15.30 uur, voor het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Universiteiten, geleid door Emilio Viciana. Doel is om schriftelijk te vragen om betrokken te worden bij de onderhandelingen over de nieuwe universiteitswet. Op donderdag verzamelen de demonstranten zich vanaf 18.00 uur bij Atocha en lopen zij naar de Puerta del Sol, waar het hoofdgebouw van de regionale overheid, de Real Casa de Correos, zich bevindt. De protesten worden ondersteund door vakbonden CC.OO., UGT, CGT en CNT.
De centrale eis is dat de Regionale Overheid van Madrid 1% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) van de regio aan universiteitsfinanciering toewijst. Momenteel zou slechts 0,4% worden besteed, volgens de organisatoren en de betrokken studenten en werknemers.
Het ontwerp van het regionale budget voor het komende jaar voorziet in een totale uitgave van 1.239,7 miljoen euro voor de financiering van de openbare universiteiten. Dit is 75,3 miljoen euro meer dan in 2025, wat neerkomt op een stijging van 6,5%. Dit bedrag vertegenwoordigt meer dan 4% van het totale regionale budget, maar wordt door de platformen als onvoldoende beschouwd, omdat de sector volgens hen “vastloopt”.
Acties op de campuses en in de straat
Naast de grote demonstraties zijn er gedurende de week verschillende kleinere acties gepland. Op dinsdag wordt er bijvoorbeeld een ‘inbeslagneming’ gehouden op de Faculteit der Mooie Kunsten van de UCM, waar materialen worden voorbereid voor de mobilisaties. Hugo Pascual, een promovenda aan de UPM en vertegenwoordiger van die universiteit, vermeldde dat er ook workshops zullen plaatsvinden bij de Architectuurschool om posters en banners te maken.
Woensdag, de eerste dag van de staking, starten de acties om 8.30 uur met ‘pasacalles’ en picketlines bij verschillende universiteitsvoorzieningen, inclusief informatievoorzieningen over de protesten. Tussen 12.00 en 14.00 uur worden er georganiseerde lessen gegeven over sociale semiotiek, sociaal werk en handicap, onder leiding van docenten van diverse universiteiten, onder de naam ‘De universiteit op straat’.
Voor de universiteit van Alcalá de Henares (UAH) wordt er om 13.30 uur een demonstratie gehouden bij het rectoraat, vanwege werkzaamheden van Adif die het treinverkeer op de lijnen C-2, C-7, C-8 en Civis tussen San Fernando en Azuqueca stilleggen.
Op donderdag worden vergelijkbare acties herhaald. Daarbij start de ochtend met picketlines en ‘pasacalles’ vanaf 8.30 uur. Bovendien worden er in de stad verschillende lessen georganiseerd, waaronder fysica, rechten, communicatie en onderwijs, bij universiteiten zoals UAM, Complutense, URJC en UPM.
Verder plant de platform een andere protestactie op donderdag 4 december, vóór het regionale parlement, omdat dan de amendementen op de begroting worden besproken. Jorge Pérez, student aan de UCM, benadrukte dat deze eerste golf van protesten vooral gericht is op de onderfinanciering en dat een volgende protestactie zal plaatsvinden tijdens de behandeling van LESUC, vermoedelijk in het volgende semester.
Verwacht verloop en ondersteuning
Perez verwacht dat de staking massaal zal zijn omdat alle grote vakbonden, werknemersorganisaties, decanen en rectoraten hun steun hebben uitgesproken. Volgens hem ontvangen de publieke universiteiten in Madrid minder geld dan bijvoorbeeld het privéziekenhuis Quirón Salud, terwijl ze volgens de wettelijke norm 1% van het BBP zouden moeten krijgen. Ladro, een andere vertegenwoordiger, bevestigde dat de universitaire sector in Spanje doorgaans extra financiering nodig heeft en dat het verkrijgen van 1% BBP essentieel is.
Academische stakingen en juridische aspecten
Unaniem hebben de studentenraden van de publieke universiteiten hun steun uitgesproken voor de staking en hebben ze de eerste ‘academische staking’ in Madrid georganiseerd. Dit betekent dat studenten hun recht op het onderbreken van hun studie mogen uitoefenen zonder dat dit telt voor beoordeling of punten. Volgens een verklaring is deze staking een instrument uit de Ley Orgánica del Sistema Universitario (LOSU) om het recht op protest van studenten te waarborgen. De Complutense Universiteit is momenteel de enige in Madrid die haar interne regels volledig heeft aangepast voor een academische staking, die werd georganiseerd door de Centrale Studentenraad. Beide andere grote universiteiten, de Autónoma en Rey Juan Carlos, hebben ook stakingen ondersteund, op advies van hun rectoraten.
Bij universiteiten waar geen formele regeling bestaat, ondersteunden de studentenraden van Alcalá en de Carlos III de protesten unaniem. De studentenvereniging van de UPM ondersteunt de mobilisaties, maar heeft nog geen officiële staking afgekondigd, omdat de interne regelgeving hiervoor nog moet worden vastgesteld.
