Neuralink – het bedrijf van Elon Musk dat in 2025 alweer regelmatig opduikt in het Nederlandse tech-nieuws – heeft zijn dromen van brein-computerinterfaces ooit opgebouwd op uitvindingen, vooruitgang en… een pijnlijke geschiedenis. Nieuwe details, onlangs aan het licht gekomen na onderzoek van Wired, geven een indringend beeld van de problemen, geheimhouding en ethische valkuilen rond de eerste dierproeven met apen.
Verborgen fouten: wat Neuralink niet wilde laten zien
De ambitie van Neuralink was helder vanaf dag één: neurologische ziektes aanpakken, hulp bieden aan mensen met verlammingen, en op termijn zelfs een brug slaan tussen mens en kunstmatige intelligentie. Het klinkt als sciencefiction. Maar achter al die beloftes blijken meerdere apen bij de eerste tests tussen 2017 en 2020 het leven te hebben gelaten.
Tijdens dat traject werkte Neuralink nauw samen met de University of California, Davis – een bekende Amerikaanse onderzoeksinstelling. Minstens twaalf apen kregen in die tijd een implantaat in hun hersenen geplaatst. Niet iedereen overleefde het experiment, en de omstandigheden waren volgens sommige oud-medewerkers en dierenrechtenorganisaties allesbehalve zorgvuldig. voor een deel zouden de fouten eenvoudig voorkomen kunnen zijn.
Gevoelige beelden verdwijnen uit de openbaarheid
Nu blijkt dat Neuralink de verwijdering heeft geëist van honderden foto’s en video’s die tijdens die dierproeven zijn gemaakt. Denk aan röntgenfoto’s, medische rapporten, operatieverslagen — allemaal genomen in het laboratorium van UC Davis. Wired ontdekte dat deze beelden vooral tot doel hadden de impact op de dieren en de mogelijke fouten in beeld te brengen.
Waarom wilde het bedrijf die beelden vernietigen? Vrij eenvoudig: ze laten de onbedoelde, soms schrijnende gevolgen zien van hun vroege hersenimplantaten. Een voorbeeld uit de interne archieven blijft hangen: een aap sterft kort na het implanteren van een chip die met een niet-goedgekeurde lijm is ingebracht. Het dier krijgt een zware ontstekingsreactie en overlijdt. Volgens collega’s had dit voorkomen kunnen worden bij zorgvuldiger werken.
Zijn alle apen echt ‘ongeneeslijk ziek’?
Als reactie op de groeiende kritiek stelde Neuralink publiekelijk dat alle dieren die ze gebruikten “ongeneeslijk ziek” waren. Maar documenten verkregen door Wired brengen nuance aan in deze claim. Sommige apen leefden meer dan een jaar in het lab voordat ze werden geopereerd, ondertussen in goede gezondheid. een schrijnend contrast met het officiële verhaal.
Wie beslist er over transparantie in tech-onderzoek?
De eis om beeldmateriaal permanent te wissen, heeft tot felle debatten geleid: hoe ver mag samenwerking tussen universiteiten en bedrijven eigenlijk gaan? Mag een privaat bedrijf de regie voeren over wat er overblijft uit ons collectieve wetenschapsgeheugen? Universiteiten zoals de Radboud of de TU Delft hier in Nederland voeren deze gesprekken nu ook openlijk.
- Overweging 1: Openheid vergroot het vertrouwen van het publiek in medische technologie — juist nu ethiek en transparantie extra belangrijk zijn.
- Overweging 2: Het beschermen van onderzoeksdata is nodig, maar mag niet tot het wissen van geschiedenis leiden.
De erfenis van het verleden blijft zichtbaar
Het is inmiddels 2025 en Neuralink heeft de stap naar menselijke proeven al gezet — mét toestemming van de Amerikaanse FDA. Hun eerste patiënt geeft aan een computercursor te besturen puur met gedachten – iets waar we in Rotterdam of Utrecht nauwelijks over uitgesproken raken bij koffieautomaatgesprekken. Toch blijven de spoken uit het verleden rondwaren. De poging om de visuele bewijzen van de dierproeven te wissen zegt meer over het bedrijf dan menige reclamecampagne of keynote van Elon Musk.
Nieuw voornemen: blijf kritische vragen stellen over medische innovaties, vooral als de grens tussen ethiek, technologie en commerciële belangen zo dun is. Bedenk goed — hoe meer we delen en bewaren over dit soort trajecten, hoe sterker de samenleving uiteindelijk staat, ongeacht de snelheid van technologische vooruitgang.
